Auschwitz I - Verzeichnisse (wykaz rzeczy osobistych)
Wykazy rzeczy osobistych
Opis dokumentu
Przechowywane Wykazy rzeczy osobistych były wypełniane w kancelarii magazynu mienia więźniarskiego (Effektenkammer) w bloku 26. Było to związane z procedurą odbierania każdemu nowo przybyłemu więźniowi jego rzeczy osobistych. Wykaz rzeczy osobistych sporządzano na gotowym formularzu, na którym oprócz poszczególnych części garderoby wymienione były różne przedmioty osobiste. Kartoteki te wypełniał m. in.: Adam Stapf (nr 3704) i Emil Kowal (nr 49730).
Po oddaniu wszystkich rzeczy cywilnych, odzież dezynfekowano i pakowano do papierowych worków, do których przymocowana była kartka z numerem obozowym więźnia. Worki przechowywano na piętrze bloku 26 i w bloku 27, zawieszone na drewnianych stelażach. Pozostałe przedmioty umieszczano w papierowej kopercie z nazwiskiem i numerem więźnia. Zaś przedmioty wartościowe wpisywano do specjalnej księgi tzw. „Wertsachenbuch”, w której więzień własnoręcznym podpisem potwierdzał zdanie ich do depozytu.
Depozyt zwracano więźniowi, który był zwolniony z obozu lub był przenoszony do więzienia. W przypadku śmierci więźnia, w pierwszych miesiącach funkcjonowania KL Auschwitz jego rzeczy były wysyłane pocztą do rodziny. Od 1941 roku depozyt zmarłego (Nachlass) zwracano tylko rodzinom więźniów pochodzących z Rzeszy lub z terenów włączonych do Rzeszy. Depozyty pozostałych zmarłych więźniów podlegały konfiskacie.
Wykaz rzeczy osobistych sporządzano dla każdego więźnia na gotowym formularzu. W odpowiednie rubryki pisarz wpisywał podstawowe informacje o więźniu, tj.: nazwisko i imię („Name”), numer obozowy („Nr.”), urodzony („Geboren”). Po za tym na wykazie czynił adnotacje, zaznaczając odpowiednie rubryki przy rzeczach, które posiadał dany więzień, np.: różnych częściach garderoby (takich jak: kapelusz („Hut”), czapka („Mütze”), płaszcz („Mantel”), spodnie („Hose”), koszula („Hemd”), buty („Schuhe”) itd. ), czy też innych rzeczach osobistych (takich jak: walizka („Koffer”), grzebień („Kamm”), okulary („Brille”), mydło („Seife”), ręcznik („Handtuch”), fotografie („Fotos”) itd.). Pod wykazem tych rzeczy pisarz odnotowywał datę ich przyjęcia w depozyt i składał podpis ze swoim numerem obozowym.
Czas powstania
Zachowane Wykazy rzeczy osobistych dotyczą 1557 więźniów-mężczyzn deportowanych do KL Auschwitz w okresie od 8.10. 1940 roku do 30.04.1944 roku. W porównaniu z ilością zarejestrowanych w tym okresie więźniów i więźniarek, jest to niewielka ilość zachowanych dokumentów
Baza danych: „Verzeichnisse”
Na podstawie zespołu Wykazów rzeczy osobistych więźniów KL Auschwitz w 2002 roku w Repozytorium Cyfrowym utworzono bazę danych „Verzeichnisse”, która obejmuje 1557 rekordów osobowych. Po ujednoliceniu wpisów baza została włączona do Centralnego Rejestru Więźniów prowadzonego przez Repozytorium Cyfrowe Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Opracowała Małgorzata J. Hałat
