Projekty
Auschwitz – Historia – Edukacja obywatelska
Cykl seminariów i pobytów studyjnych dla wychowawców i pracowników nadzoru w zakładach karnych. Od 2008 r. obejmował on zakłady karne Krakowskiego Inspektoratu Służby Więziennej. Z czasem rozpoczęto także współpracę ze Inspektoratem Śląskim. Podczas seminarium wychowawcy i pracownicy sprawujący bezpośredni nadzór nad osadzonymi zostają merytorycznie przygotowani do przyszłej współpracy z Muzeum w zakresie organizowania zajęć edukacyjnych dla penitencjariuszy. Seminaria dla wychowawców i pracowników stanowią pierwszy etap projektu.
Drugi etap projektu obejmuje zajęcia z osadzonymi. We współpracy z wychowawcami, uczestnikami seminarium, Centrum organizuje wyjazdy osadzonych do Miejsca Pamięci, jak również prelekcje, prezentacje multimedialne i projekcje filmów w zakładach karnych. W procesie wychowawczym realizowanym w zakładach karnych, nauczanie o tym, czego dokonano w Auschwitz, może służyć nie tylko przekazywaniu historii i pamięci, ale może wpływać na kształtowanie odpowiednich postaw moralnych i społecznych oraz zapobiegać przejawom pogardy i nietolerancji.
Więcej o projekcie w ubiegłych latach: 2009 roku, 2010 roku, 2011 roku, 2013 roku, 2014 roku 2015 roku.
Auschwitz w zbiorowej świadomości w Polsce i na świecie
Seminaria organizowane dla edukatorów z Izraela w ramach wymiany edukatorów.
Program obejmuje m.in. specjalistyczne zwiedzanie terenów byłego obozu Auschwitz-Birkenau oraz wykłady i warsztaty poświęcone historii niemieckiej okupacji w Polsce, historii obozu Auschwitz, a także kwestiom konfliktów pamięci polskiej i żydowskiej, stosunkom polsko-żydowskim oraz historii politycznej i sytuacji społeczno-politycznej w Polsce po 1989 r. Uczestnicy seminariów odwiedzają też inne miejsca pamięci w Polsce, m.in. tereny byłego obozu na Majdanku oraz ośrodka zagłady w Bełżcu.
Więcej o seminarium w ubiegłych latach: 2005 roku , 2006 roku , 2009 roku , 2010 roku , 2011 roku , 2012 roku , 2013 roku , 2014 roku , 2015 roku.
Judaizm — Dzieje i kultura Żydów — Holokaust
Projekt cyklicznych seminariów dla polskich edukatorów w Instytucie Pamięci Yad Vashem.
Organizowany jest od 1993 r. przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau wspólnie z Międzynarodową Szkołą Nauczania o Holokauście w Instytucie Yad Vashem w Jerozolimie w ramach współpracy między ministerstwami edukacji Polski i Izraela.
Jego celem jest pogłębienie wiedzy o historii Żydów europejskich — zwłaszcza Żydów polskich, o Zagładzie narodu żydowskiego w okresie II wojny światowej, a także poznanie historii współczesnego Izraela oraz metod nauczania o Holokauście. Od początku trwania projektu udział w nim wzięło blisko 500 polskich nauczycieli i edukatorów.
Przez wspólną historię – ku przyszłości
Projekt powstał z myślą o młodzieży gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Celem projektu jest zaproponowanie nowej ścieżki zwiedzania miejsc pamięci w Oświęcimiu. Grupy uczniów pod opieką nauczycieli (w tym katechetów) w czasie jednego dnia pobytu w Oświęcimiu odwiedzają najpierw Centrum Żydowskie, obejmujące Muzeum Żydowskie, jedyną ocalałą w Oświęcimiu synagogę Chewra Lomdej Misznajot oraz Centrum Edukacyjne. Wizyta ta stanowi pierwsze ogniwo projektu. Jego celem jest uświadomienie młodzieży, jak wglądało życie społeczności żydowskiej w Polsce przed II wojną światową i w jaki sposób układało się wzajemne współżycie chrześcijan i Żydów – w tym przypadku mieszkańców Oświęcimia.
Następnie uczestnicy projektu odwiedzą Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, gdzie przejdą specjalnie opracowaną na potrzeby projektu trasę zwiedzania, uwzgędniającą problematykę judaizmu, chrześcijaństwa i ich wzajemnego dialogu. Towarzyszyć im będą specjalnie przygotowani przez Muzeum przewodnicy – edukatorzy. Z jednej strony, jak podczas każdej wizyty, uczniowie będą poznawać najważniejsze informacje historyczne. Całość będzie jednakże uzupełniona o wybrane relacje byłych więźniów, które mówią one m.in. o życiu religijnym w obozie oraz znaczeniu wiary. Bardzo ważne jest to, aby młodzież – dzięki wykorzystaniu słów świadków – poznała wzajemne relacje chrześcijan i Żydów w Auschwitz.
Wizyta w Oświęcimiu ma się zakończyć w Centrum Dialogu i Modlitwy. Tam uczestnicy projektu będą mieli okazję przemyśleć to, czego doświadczyli i zastanowić się w jaki sposób uwzględnić te doświadczenia w swym życiu.
Projekt zbudowany jest więc z trzech modułów: Wspólna przeszłość – Tragedia II wojny światowej i Holokaustu – Wyjście ku wspólnej przyszłości.
Projekt jest wspólną inicjatywą Diecezji Bielsko-Żywieckiej, Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu. Materiały dotyczące projektu otrzymają wszyscy katecheci oraz księża w Diecezji Bielsko-Żywieckiej. Trafią one także do wszystkich diecezji w Polsce. Całość można także pobrać w Internecie.
Trudne — proste słowa
Program zwiedzania terenów byłego obozu specjalnie dostosowany do percepcji osób niepełnosprawnych intelektualnie.
W ostatnich latach wzrosło bowiem zainteresowanie wizytą wśród tych szczególnych grup. Niepełnosprawni odwiedzający Miejsce Pamięci biorą udział w specjalnie przygotowanej lekcji muzealnej, która jest indywidualnie dostosowana do specyfiki każdej grupy: jej możliwości percepcyjnych oraz wrażliwości na historię Auschwitz.
Uczestnicy poznają wybrane miejsca byłego obozu Auschwitz: bramę „Arbeit Macht Frei”, teren placu apelowego oraz blok nr 6. Dział Zbiorów przygotował tam specjalną ekspozycję, na której prezentowane są więźniarskie prycze, a także kopie obuwia, pasiaków oraz naczyń więźniarskich. Grupy odwiedzają też dziedziniec bloku nr 11 oraz rampę w i wnętrze baraku drewnianego w Birkenau. Podczas wizyty poruszany jest temat Zagłady, jednak po konsultacjach ze specjalistą oligofrenopedagogiki podjęto decyzję o pominięciu krematorium i ruin komór gazowych ze względu na wrażliwość odbiorców i ich problemy z radzeniem sobie ze zbyt silnymi emocjami.
Seminaria Auschwitz Center for Genocide Prevention
Seminaria dla pracowników rządowych średniego szczebla z całego świata.
Celem seminariów Auschwitz Center for Genocide Prevention jest uwrażliwienie pracowników rządowych na problem ludobójstwa, w tym jego polityczne, ekonomiczne i humanitarne konsekwencje. Pomysłodawcą i sponsorem tych seminariów jest nowojorski filantrop Fred Schwartz.
Seminaria w ubiegłych latach: 2009 rok , 2010 rok , 2011 rok , 2012 rok , 2013 rok , 2014 rok , 2015 rok , 2016 rok.
„Auschwitz a postrzeganie współczesnego świata.” Rozstrzygnięcie ogólnopolskiego konkursu.
Webinar: Pamięć i edukacja o Zagładzie w Ukrainie – 14 kwietnia 2025 r.
