E-learning
Wizyta w autentycznym Miejscu Pamięci jest unikatowym doświadczeniem edukacyjnym. Jednak osoby, które nie mogą odwiedzić byłego obozu Auschwitz, mają możliwość zapoznania się z jego historią dzięki edukacji prowadzonej przez Internet. Natomiast dla osób, które odwiedziły już to miejsce, zdalny dostęp do materiałów edukacyjnych pomoże w pogłębieniu wiedzy zdobytej podczas wizyty. E-learning może być wykorzystywany także jako pomoc w przygotowaniu do odwiedzin Miejsca Pamięci.
Auschwitz – obóz koncentracyjny i zagłady
Autorzy: dr Jacek Lachendro, dr Piotr Setkiewicz
Przygotowuje do wizyty w Miejscu Pamięci. Jest to kompendium wiedzy o historii niemieckiego nazistowskiego obozu koncetracyjnego i zagłądy Auschwitz. Zawiera wstęp historyczny, fragmenty relacji byłych więźniów, fotografie i dokumenty archiwalne, mapy, przykłady sztuki obozowej, a także ćwiczenia dydaktyczne. Adresatem lekcji są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, studenci oraz osoby dorosłe. Lekcja może również posłużyć jako przygotowanie do wizyty w Miejscu Pamięci Auschwitz.
Inne języki: ANGIELSKI, ARABSKI, GRECKI, HEBRAJSKI, HISZPAŃSKI, NIDERLANDZKI, NIEMIECKI, PERSKI, PORTUGALSKI, WĘGIERSKI.
Deportacje z terenów Zamojszczyzny do Auschwitz
Autor: dr Wanda Witek-Malicka
Lekcja podzielona jest na 18 rozdziałów. Pierwsze części przybliżają tematykę niemieckiej polityki przesiedleńczej w czasie II wojny światowej, a także roli Zamojszczyzny w jej realizacji. Opisany jest zarówno przebieg wysiedleń, jak i historia obozu przejściowego w Zamościu. Główna część lekcji to szczegółowe omówienie losów mieszkańców Zamojszczyzny deportowanych do Auschwitz, w tym historii kobiet ciężarnych i noworodków, jak i ofiar eksperymentów medycznych w obozie.
Deportacje Żydów z Węgier do Auschwitz
Autor: dr Piotr Setkiewicz
Tematem głównym lekcji jest eksterminacja Żydów z Węgier w Auschwitz, ale także historia społeczności żydowskiej tego kraju przed II wojną światową, jak i w okresie poprzedzającym deportacje. Lekcja dostępna jest w dwóch językach: polskim i angielskim. Całość zawiera obszerny wykład historyczny, który jest obudowany fragmentami relacji byłych więźniów, multimedialnie opracowanymi fotografiami, dokumentami archiwalnymi oraz mapami.
Duchowieństwo chrześcijańskie i życie religijne w KL Auschwitz
Autor: Teresa Wontor-Cichy
Lekcja prezentuje sylwetki księży i kleryków, sióstr zakonnych, a także duchownych innych kościołów chrześcijańskich osadzonych przez Niemców w Auschwitz. Opisane są także historie późniejszych świętych i błogosławionych, m.in. o. Maksymiliana Kolbe oraz Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein). Oprócz tego ukazano także różne aspekty życia religijnego w obozie, prowadzonego przez więźniów z narażeniem życia.
Dzieci w KL Auschwitz
Autor: Helena Kubica
Lekcja jest podzielona na kilkanaście rozdziałów, w których autorka opisuje los kolejnych grup dzieci deportowanych i osadzanych w niemieckim nazistowskim obozie. Oprócz tego przeczytać można o życiu i pracy więźniów – dzieci w obozie, dzieciach – ofiarach zbrodniczych eksperymentów medycznych, ewakuacji obozu oraz dzieciach wyzwolonych w Auschwitz.
Ewakuacja i wyzwolenie KL Auschwitz
Autor: dr Jacek Lachendro
Lekcja zbudowana jest z kilkunastu części dotyczących m.in. rozpoczęcia likwidacji obozu w drugiej połowie 1944 r., ostatnich dni w obozie, wyzwolenia oraz pomocy medycznej udzielanej wyzwolonym więźniom. Historyczny opis wzbogacają archiwalne fotografie, dokumenty, fragmenty relacji byłych więźniów oraz fragmenty filmów, m.in. Kroniki Wyzwolenia czy unikalnego nagrania przedstawiającego jeden z transportów więźniów ewakuowanych z Auschwitz przejeżdżających 24 stycznia 1945 r. przez stację Kolin.
Kobiety w KL Auschwitz
Autor: Wanda Witek-Malicka, Jadwiga Dąbrowska
Lekcja jest podzielona na kilkanaście rozdziałów, w których autorki opisują los kobiet w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady – od momentu powstania obozu kobiecego w KL Auschwitz, poprzez strukturę społeczności więźniarskiej, rejestrację w obozie, warunki egzystencji, pracę, a z drugiej strony masową zagładę i selekcje w obozie. Lekcja porusza także tematy ucieczek z obozu i kar, a także cielesności, chorób, eksperymentów, ciąży i porodu, a także konspiracji, przejawów życia religijnego i kulturalnego, a także aktywności twórczej.
Kobiety w służbie SS
Autor: dr Sylwia Wysińska
Ponad dwieście kobiet pełniło w KL Auschwitz służbę na rzecz SS. Można je podzielić na trzy grupy. Najliczniejszą stanowiły nadzorczynie, których głównym zadaniem było nadzorowanie kierowanych do obozu więźniarek. Drugą grupę tworzyły pracownice służby łączności, które pracowały w biurach komendantury w charakterze radiotelegrafistek, stenotypistek i telefonistek. Do ostatniej należy zaliczyć pielęgniarki.
Konserwacja w Miejscu Pamięci Auschwitz-Birkenau
Autor: Agnieszka Tanistra-Różanowska
Lekcja mówi o tym, w jaki Miejsce Pamięci zachowuje wszystkie autentyczne pozostałości po niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz, a także omawia najważniejsze zasady wypracowane i stosowane przez konserwatorów Muzeum.
Lekcja przygotowująca do wizyty w Miejscu Pamięci dla młodzieży
Autorzy: Adam Musiał i Monika Witalis-Malinowska
Pierwsza część lekcji przedstawia podstawowe informacje dotyczące ideologii nazistowskiej - w jaki sposób partia nazistowska doszła do władzy w Niemczech, jak przebiegało tam ograniczenie demokracji i likwidacja przeciwników politycznych, a także jak eskalowały przepisy antysemickie. W drugiej części opisane są pojęcia „aresztu ochronnego” w niemieckiej Trzeciej Rzeszy, powstanie pierwszych obozów koncentracyjnych, przyczyny założenia Auschwitz jako obozu koncentracyjnego dla polskich więźniów politycznych, a także realia egzystencji więźniów. Ostatnia część poświęcona jest Zagładzie Żydów prowadzonej przez niemieckich nazistów zarówno w okupowanej Europie, jak i w obozie Auschwitz. Odrębny rozdział poświęcony jest także eksterminacji Romów i Sinti. W całej lekcji znajdują się także ćwiczenia dla uczniów.
Los jeńców sowieckich w KL Auschwitz
Autor: dr Jacek Lachendro
W niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz zarejestrowano 11 964 sowieckich jeńców wojennych, ponadto według szacunków do obozu przywieziono co najmniej 3000 czerwonoarmistów, którzy bez wprowadzania do ewidencji zostali zabici. Zatem do obozu łącznie skierowano około 15 tys. wziętych do niewoli żołnierzy Armii Czerwonej. Uwzględniając fakt, że kilkuset z nich wywieziono z obozu, a kilkudziesięciu zbiegło, można stwierdzić, że liczba sowieckich jeńców wojennych zmarłych i zabitych w obozie wyniosła ponad 14 tys.
Mieszkańcy Oświęcimia w okresie okupacji
Autor: dr Piotr Setkiewicz
LCałość podzielona jest na kilkanaście rozdziałów, omawiających m.in.: przedwojenną historię miasta Oświęcimia, jego rolę w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r. oraz reakcje mieszkańców okupowanego miasta na istnienie w niedalekiej odległości niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, a także kwestię przymusowych wysiedleń mieszkańców miasta w związku z rozbudową obozu.
Muzeum Auschwitz w pierwszych latach działalności
Autor: dr Jacek Lachendro
Lekcja opowiada historię z okresu 1945-1955, od pierwszych prac nad utworzenie Muzeum, poprzez rozpoczęcie organizacji zwiedzania terenów poobozowych, które w 1946 r., zatem jeszcze przed oficjalnym utworzeniem Muzeum, odwiedziło ok. 100 tysięcy osób, utworzenie pierwszej ekspozycji, okres stalinowski, gdzie Muzeum było wykorzystywane propagandowo, aż po rok 1955, kiedy to władze zrezygnowały ze skrajnego upolitycznienia treści w Muzeum, a wpływ na kształt wystawy odzyskali ponownie byli więźniowie Auschwitz
Pierwsze transporty Polaków do Auschwitz
Autorka: Irena Strzelecka
Lekcja opowiada o pierwszych tygodniach nowo tworzonego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz i o jego pierwszych więźniach – Polakach deportowanych z dystryktu krakowskiego w Generalnym Gubernatorstwie: z więzień w Tarnowie (14 czerwca 1940 r.), Nowym Wiśniczu (20 czerwca 1940 r.) i Montelupich w Krakowie (18 lipca 1940 r.), oraz grupy 271 więźniów przywiezionych do obozu Auschwitz w czerwcu i na początku lipca 1940 r., z obozu przejściowego w Sosnowcu w rejencji katowickiej.
Podobozy kompleksu Auschwitz
Autor: dr Piotr Setkiewicz
Lekcja pokazuje historię podobozów podzielonych ze względu na ich charakter. Omawiane są podobozy rolne, leśne, przemysłowe, wraz ze szczególną rolą podobozu Auschwitz III-Monowitz, a także inne, np. sformowany we wrześniu 1944 roku tzw. SS Bauzug/Eisenbahnbaubrigade, tzw. mobilny podobóz, który zajmował się odgruzowywaniem ulic i zabudowań fabrycznych zbombardowanych miast niemieckich. Lekcja opowiada również o warunkach bytowych i zatrudnienia więźniów w podobozach, a także o sytuacji w momencie rozpoczęcia ewakuacji kompleksu obozowego Auschwitz.
Polacy w KL Auschwitz
Autor: dr Piotr Setkiewicz
Lekcja rozpoczyna się od zarysowania charakteru niemieckiej okupacji w Polsce. Następnie autor przybliża genezę powstania obozu Auschwitz, pisze o przyczynach aresztowania i osadzania Polaków w obozie oraz planach rozbudowy Auschwitz jako głównego obozu dla więźniów z okupowanej Polski. Przestawia też statystyki transportów oraz stany liczbowe polskich więźniów. Odrębne rozdziały prezentują też strukturę społeczną, a także losy tzw. więźniów wychowawczych i policyjnych. Piotr Setkiewicz pisze też o percepcji wizerunku więźniów Polaków, historii więźniów funkcyjnych, a także o liczbie polskich ofiar Auschwitz.
Przygotowanie do zwiedzania Miejsca Pamięci Auschwitz
Autor: Mirosław Obstarczyk
PRZEJDŹ DO LEKCJI
„Auschwitz – Miejsce Pamięci” to lekcja, której podstawowym zadaniem jest przygotowanie do wizyty na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady. Autorem lekcji jest Mirosław Obstarczyk – pracownik Muzeum i wieloletni przewodnik-edukator, który często pracuje z młodymi ludźmi odwiedzającymi Miejsce Pamięci. Oprócz samego tekstu historycznego w lekcji znajduje się bardzo wiele zdjęć, map, interaktywnych diagramów, relacji, czy dokumentów. Wszystko po to, aby korzystający z lekcji otrzymał bardzo wyraźnie nakreślony kontekst historyczny, którego oś stanowi historia Auschwitz.
Romowie w Auschwitz
Autorka: Teresa Wontor-Cichy
Tematem przewodnim lekcji jest historia deportacji, a następnie zagłady Romów i Sinti w obozie Auschwitz. Lekcja opisuje m.in., jak zostali oni uznani za wrogów III Rzeszy. Najpierw przenoszeni byli na tereny Generalnego Gubernatorstwa, a w dalszej kolejności do ośrodka zagłady Kulmhof, gdzie zostali zamordowani w komorach gazowych. Pierwsi Romowie deportowani zostali do obozu Auschwitz już w 1941 roku. Dwa lata później w Auschwitz II-Birkenau utworzono obóz cygański, tzw. Zigeunerlager, w którym osadzono całe rodziny romskie. Szacuje się, że w obozie Auschwitz Niemcy uwięzili łącznie ok. 23 tys. Romów — mężczyzn, kobiet i dzieci. W obozie zmarło lub zostało zamordowanych ok. 20 tys.
Ruch oporu w KL Auschwitz
Autor: dr Adam Cyra
W KL Auschwitz już prawie od początków jego istnienia istniała zorganizowana działalność konspiracyjna. Początkowo tworzyli ją polscy więźniowie polityczni. Dopiero, kiedy od połowy 1941 r. w obozie zaczęto osadzać osoby deportowane z pozostałych krajów okupowanej przez III Rzeszę Europy i gdy od wiosny 1942 r. stał się on miejscem masowej zagłady Żydów, konspiracja więźniarska objęła także więźniów innych narodowości.
Sonderkommando
Autor: dr Igor Bartosik
Tematem przewodnim lekcji jest historia Sonderkommando — specjalnej grupy roboczej, złożonej głównie z więźniów żydowskich, których Niemcy zmusili do obsługi komór gazowych, stosów spaleniskowych i krematoriów. Lekcja podzielona jest na kilkanaście części: m.in dotyczącą początków istnienia Sonderkommando, jego działalności konspiracyjnej, buntu 7 października, aż po likwidację tej grupy roboczej.
Sztuka w KL Auschwitz
Autorka: Agnieszka Sieradzka
Lekcja internetowa przygotowana poświęcona szczególnemu rodzajowi dokumentu ukazującego realia funkcjonowania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, a także losom jego ofiar – pracom artystycznym wykonanym przez więźniów. W lekcji, oprócz tekstów poświęconych historii działalności artystycznej więźniów Auschwitz, znaleźć można przede wszystkim ponad sto prac wykonanych w obozie, a także wiele relacji świadków.
Ucieczki z KL Auschwitz
Autor: dr Jacek Lachendro
Lekcja podzielona jest na kilkanaście rozdziałów. Charakteryzuje m.in. położenie geograficzne obozu Auschwitz, jego system zabezpieczeń, system alarmowy, represje, jakie spotykały pojmanych uciekinierów, opisuje bunty zbiorowe czy wreszcie opowiada historie 25 wybranych ucieczek.
Zagłada Europejskich Żydów: Holokaust – cykl lekcji
Cykl lekcji poświęconych historii Holokaustu.
Autor: dr Piotr Trojański
• Holokaust – problemy terminologiczne i interpretacyjne
• Antyjudaizm i antysemityzm – przyczyny pośrednie Zagłady
• Rozwój nazizmu i prześladowania Żydów w Niemczech (1918-1939)
• Sytuacja Żydów w pierwszych latach wojny (1939-1941)
• Getta – etap pośredni Zagłady
• Endlösung – etap bezpośredni Zagłady
• Świat po Holokauście
Z powstańczej Warszawy do Auschwitz
Autorka: Helena Kubica
Lekcja opowiada o deportowanych przywiezionych do Auschwitz po wybuchu zbrojnego Powstania w Warszawie. Przez obóz przejściowy w Pruszkowie do KL Auschwitz w sierpniu i wrześniu 1944 r. deportowano blisko 13 tys. aresztowanych mieszkańców Warszawy: mężczyzn, kobiet i dzieci. Osadzono ich na terenie obozu Auschwitz II-Birkenau. Najliczniejsze były transporty przybyłe do Auschwitz 12 i 13 sierpnia, w których łącznie przywieziono blisko 6 tys. osób (w tym około 4 tys. kobiet i 2 tys. mężczyzn, a wśród nich ponad 1 tys. dzieci i młodzieży obojga płci).
Wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej z Oświęcimia i okolicznych miejscowości w latach 1940-1942
Autor lekcji: dr Jacek Lachendro, Edyta Chowaniec
PRZEJDŹ DO LEKCJI
Lekcja opowiada historię wysiedleń, jakie władze niemieckie przeprowadziły w latach 1940-1942 wobec polskiej i żydowskiej ludności Oświęcimia (tzw. osada barakowa i dzielnica Zasole) oraz miejscowości: Brzezinki, Babic, Broszkowic, Rajska, Pław, Harmęż, Boru, Bud, Klucznikowic, Monowic i Dworów.
Zagłada Żydów w KL Auschwitz
Autor: dr Piotr Setkiewicz
Na początku opisano historię więźniów żydowskich, których Niemcy osadzili w obozie przed rozpoczęciem masowej zagłady w komorach gazowych. Lekcja analizuje następnie chronologię wydarzeń wiosny 1942 r., kiedy to Auschwitz przekształcał się w ośrodek natychmiastowej zagłady Żydów w komorach gazowych, opisuje sytuację żydowskich więźniów obozu, historię żydowskiego ruchu oporu w KL Auschwitz, a także specyfikę rodzinnego obozu stworzonego w Birkenau dla Żydów deportowanych z getta Theresienstadt oraz istniejących tam obozów przejściowych. Ostatni rozdział dotyczy ewakuacji i wyzwolenia KL Auschwitz. Autor: dr Piotr Setkiewicz.
Lekcja została opublikowana po angielsku, francusku, hiszpańsku, niemiecku i polsku,
Załoga SS w KL Auschwitz
Autor: dr Piotr Setkiewicz
Przez cały okres istnienia obozu Auschwitz przewinęło się przezeń − jako członkowie załogi − ok. 8100-8200 esesmanów. Lekcja opowiada zarówno o historii SS i powstaniu obozów koncentracyjnych w nazistowskich Niemczech, jak i o różnych aspektach funkcjonowania załogi SS w kompleksie obozowym Auschwitz, jej strukturze organizacyjnej i codziennej pracy przy zarządzaniu, funkcjonowaniu i izolacji obozu, a także zakwaterowaniu i czasie wolnym esesmanów.
Zbrodnicza medycyna
Autor: Teresa Wontor-Cichy
Lekcja przybliża historię różnych rodzajów eksperymentów wykonywanych przez niemieckich lekarzy w obozie Auschwitz, dotyczących m.in. masowej sterylizacji kobiet i mężczyzn, badań nad dziedziczeniem prowadzonych przez dr. Josefa Mengele, skutków choroby głodowej, czy testowania nowych leków.
Żydzi z getta Litzmannstadt w KL Auschwitz
Autor: dr Adam Sitarek, Centrum Badań Żydowskich UŁ
Lekcja podzielona została na 6 głównych rozdziałów, w których przybliżono historię getta Litzmannstadt do 1944 r., opisano szczegółowo proces likwidacji getta oraz to, na ile Żydzi uwięzieni w getcie zdawali sobie sprawę z tragicznej sytuacji, w której się znaleźli. Następne części lekcji opowiadają o samym momencie przybycia do Auschwitz, zagładzie w komorach gazowych oraz losach tych deportowanych z getta łódzkiego, którzy po selekcji zostali uwięzieni w obozie.