Data wpisu: 1979
Kryterium: (6)
Powiat Oświęcimski, Małopolska
Lokalizacja: N50 4 0 E19 21 0
Ref.: 31

Auschwitz to nie tylko miejsce pamięci i historyczna przestrzeń. Jako symbol, stanowi również istotną część naszej cywilizacji. Słowo „Auschwitz” stało się symbolem, przestrogą i synonimem rozpadu systemu ludzkich wartości pod wpływem ideologii nienawiści. Wraz z odchodzeniem ostatnich świadków rośnie znaczenie autentyzmu i integralnościtego miejsca pamięci.

Auschwitz był największym obozem koncentracyjnym niemieckiej Trzeciej Rzeszy. Pochłonął najwięcej ofiar i był jedynym obozem koncentracyjnym, który jednocześnie funkcjonował jako ośrodek systematycznej eksterminacji w komorach gazowych. Symbolizuje on potworną rzeczywistość systemu obozów i ośrodków zagłady stworzonych przez nazistowskie Niemcy.

W ciągu niemal pięciu lat funkcjonowania obozu zarejestrowano w nim czterysta tysięcy więźniów, głównie Żydów i Polaków, a także Romów i Sinti, sowieckich jeńców wojennych oraz przedstawicieli innych narodowości. Liczba ta nie obejmuje jednak większości Żydów, głównie dzieci i osób starszych, którzy zostali zamordowani w komorach gazowych natychmiast po wstępnej selekcji, bez zarejestrowania w obozowych dokumentach. Szacuje się, że liczba takich ofiar wynosi około 900 000, natomiast łączna liczba ofiar Auschwitz to około 1 100 000 osób.

Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau powstało na terenie byłego obozu w 1947 roku z inicjatywy Ocalałych. Jego celem jest zachowanie oryginalnych pozostałości obozu, upamiętnienie ofiar oraz prowadzenie badań i działalności edukacyjnej. Muzeum Auschwitz jest, obok Yad Vashem w Izraelu i Muzeum Holocaustu w Stanach Zjednoczonych, najbardziej znaną i wiodącą instytucją na świecie zajmujących się tą tematyką.

Z inicjatywy Polski w 1979 roku miejsce to zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako jedyny były obóz na tej liście, który symbolizować będzie inne podobne miejsca. W 2007 roku nazwa wpisu została zmieniona na: „Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”.

Musimy zapewnić przyszłym pokoleniom możliwość poznania autentycznej przestrzeni, która jest nie tylko żywym świadkiem jednej z największych zbrodni w historii ludzkości, ale także miejscem o fundamentalnym znaczeniu dla całej cywilizacji. W Auschwitz możemy w pełni zmierzyć się z najważniejszymi pytaniami dotyczącymi człowieka, społeczeństwa, zgubnych skutków antysemityzmu, nienawiści rasowej i pogardy wobec innych, a także podjąć refleksję nad naszą współczesną moralną odpowiedzialnością za świat.

(Zobacz oryginalny tekst na www.unesco.org )