2000-2009

2000

• publikacja „Księga Pamięci. Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940-1945”. W kolejnych latach kontynuacja „Ksiąg Pamięci” dotyczących transportów Polaków do KL Auschwitz z innych rejonów.
• udział w Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie.
• pierwsza nagroda w konkursie na wydarzenie muzealne roku za pięciotomową monografię w języku niemieckim Auschwitz 1940-1945 Studien zur Geschichte des Konzentrazions und Vernichtungslager Auschwitz oraz III nagroda za program edukacyjny „Jesteście po to aby dawać świadectwo”.
• przeniesienie do zbiorów Muzeum malowidła ściennego wykonanego w 1944 roku przez nieznanego więźnia z cementowni Goleszów, gdzie mieścił się w czasie II wojny jeden z podobozów KL Auschwitz.
• konkurs dla uczniów liceów plastycznych na plakat „Pamięć Auschwitz”. Część prac zaprezentowano na wystawie pokonkursowej.

2001

• otwarcie stałej ekspozycji „Zagłada europejskich Romów”.
• Konferencja dla nauczycieli języka polskiego i historii „Dzieci w KL Auschwitz”.
• dni otwarte Muzeum dla mieszkańców Oświęcimia.
• otwarcie stałej ekspozycji „Historia i funkcje centralnej łaźni obozowej. Zanim odeszli.. Fotografie znalezione w Auschwitz”.
• zakończono realizację ekspozycji „Opis historyczny i upamiętniający teren byłego KL Auschwitz I”.

2002

• w konkursie na wydarzenie muzealne roku Muzeum otrzymało drugą nagrodę za wystawę w centralnej łaźni obozowej oraz wyróżnienie za projekt „Cyfrowe Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu.
• otwarcie stałych ekspozycji: „Więźniowie z Czech w KL Auschwitz” i „Tragedia słowackich Żydów”.
• zakończono cyfrowe opracowanie kartotek na podstawie archiwalnych ksiąg obozowego szpitala istniejącego na terenie obozu Auschwitz I.

2003

• „Dzieci holocaustu mówią..” — sesja edukacyjna dla uczniów i nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych.
• udostępnienie internetowego dostępu do Księgi Zgonów więźniów KL Auschwitz.
• seminarium dla nauczycieli „Auschwitz – historia i symbolika”.
• międzynarodowa konferencja konserwatorska „ Chronić dla przyszłości” pod patronatem Ministra Kultury.
• oddanie do użytku, jednej z najnowocześniejszych w Polsce, pracowni konserwatorskiej.
• wykonanie konserwacji kilkudziesięciu tysięcy butów ze zbiorów Muzeum. Prace przeprowadzone pod nadzorem konserwatorów Muzeum przez uczniów oświęcimskiego liceum zawodowego z klasy o specjalności renowator zabytków.
• odsłonięcie, na pomniku ofiar obozu Auschwitz, tablicy w języku judeo-hiszpańskim (ladino).
• „Los Sinti i Roma w KL Auschwitz” konferencja popularno – naukowa w 60 rocznice utworzenia cygańskiego obozu rodzinnego.

2004

• Wsród koszmarnej zbrodni”, 60 rocznica buntu Sonderkomando w KL Auschwitz – okolicznosciowa sesja edukacyjna dla nauczycieli i pedagogów.
• rozpoczęto kilkuetapowe prace konserwatorskie w celu zabezpieczenia ruin komór gazowych na terenie byłego KL Auschwitz II.
• I nagroda w konkursie na muzealne wydarzenie roku dla Albumu „Nie wolno o nich zapomnieć- najmłodsze ofiary Auschwitz”.
• otwarcie stałej ekspozycji „Zdradzony obywatel. Pamięci ofiar holocaustu z Węgier”.
• oficjalne przekazanie Muzeum terenu Żwirowiska wraz ze znajdującym się na nim budynkiem tzw. Starego Teatru, w którym ma funkcjonować Międzynarodowe Centrum Nauczania o Auschwitz i Holocauście.

2005

• sesje edukacyjne: „Ludzie dobrej woli” poświęcona pomocy udzielanej więźniom obozu przez mieszkańców Oświęcimia i okolic oraz „Jeńcy sowieccy w KL Auschwitz.
• 25 lecie współpracy Muzeum z Zespołem Szkół Leśnych i ekologicznych w Brynku, którego młodzież corocznie pracuje na terenie Muzeum przy pielęgnacji zieleni.
• obok ruin krematorium i komory gazowej V wykopano metalowe nosze, przy pomocy których wkładano zwłoki zamordowanych do wnętrza pieca krematoryjnego.
• powołane zostało w Muzeum Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holocauście.
• otwarcie stałej ekspozycji: „Deportowani z Francji do KL Auschwitz. 27 marca 1942-27 stycznia 1945” oraz Prześladowania i deportacje Żydów z Holandii do KL Auschwitz w latach 1940-1945”.
• w miejscu, gdzie znajdowała się pierwsza, prowizoryczna komora gazowa umieszczono tablice pamiątkowe i informacyjne.
• upamiętniona została tzw. Judenrampe gdzie dowożono deportowanych do KL Auschwitz w latach 1942-1944 oraz przeprowadzano selekcję wśród Żydów.
• Prezydent RP wręczył ordery i odznaczenia byłym więźniom obozu oraz pracownikom Muzeum Auschwitz-Birkenau.

2006

• drugie europejskie seminarium dla nauczycieli zorganizowane wspólnie z Akademią Pedagogiczną w Krakowie.
• konkurs historyczny skierowany do młodych mieszkańców ziemi oświęcimskiej. Efekty zaprezentowano na wystawie pokonkursowej.
• wizyta głowy Kościoła katolickiego Benedykta XVI.
• pierwsza nagroda w konkursie na wydarzenie muzealne roku za utworzenie Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holocauście oraz wyróżnienie za konserwację bucików dziecięcych.
• otwarcie stałej ekspozycji „Belgia 1940–1944. Okupacja i deportacje do KL Auschwitz”.
• w trakcie prac konserwatorskich prowadzonych przy ruinach komory gazowej i krematoruim II na terenie Brzezinki znaleziono między innymi osłony wlotów do kanałów wentylacyjnych komór gazowych, sitko prysznica i końcówkę pochlaniacz maski gazowej.
• na stronie internetowej Muzeum udostępniono nazwiska deportowanych do obozu Polaków. Dane te uzupełniły dostępne już wcześniej w Internecie podstawowe dane z Ksiąg Zgonów obejmujące nazwiska żydowskich i nie – żydowskich więźniów obozu oraz z tzw Ksiąg Cygańskich.
• konferencja edukacyjna pt. „Wysiedlenia ludności polskiej jako konsekwencja utworzenia strefy interesów obozu”.

2007

• Muzeum nabyło 87 czarno-białych, unikatowych fotografii obozu Auschwitz, wykonych po wyzwoleniu, jesienią 1945 i z początkiem 1946 r., przez byłego więźnia obozu.
• pierwsze tezy do nowej wystawy głównej przedstawiono na posiedzeniu Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.
• Auschwitz – Pamięć dla przyszłości. Teki edukacyjne IPN, przygotowane w ścisłej współpracy z Muzeum trafiły do szkół ponadgimnazjalych.
• pojekt edukacyjny „Zaschnięte róże” otrzymał wyróżnienie w kategorii Programy Edukacyjne, Oświatowo-Wychowawcze i Promocyjne w konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2006.
• podpisanie umowy z przedstawicielami Kraju Związkowego Nadrenii Północnej-Westfalii na sfinansowanie konserwacji dokumentów Instytutu Higieny SS w Auschwitz.
• Międzynarodowa konferencja „Pamięć — Świadomość — Odpowiedzialność” z okazji 60 rocznicy utworzenia Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
• Informatycy Muzeum uruchomili sieć światłowodową obejmującą szereg muzealnych budynków.
• Europejskie seminarium „Auschiwtz — historia, pamięć i edukacja. Nauczanie o Holokauście w autentycznym miejscu pamięci”.

2008

• wprowadzono nowy system słuchawkowy dla odwiedzających. Nowe rozwiązanie wycisza Miejsce Pamięci i ułatwia kontakt z przewodnikiem.
• premier Kanady Stephen Harper odwiedził Miejsce Pamięci Auschwitz.
• ukazał się pierwszy numer bezpłatnego miesięcznika „Oś – Oświęcim – Ludzie – Historia – Kultura”.
• seminarium o przeciwdziałaniu ludobójstwom organizowane wspólnie przez Muzeum i Centrum im. Rafała Lemkina. Uczestniczyli w nim przedstawiciele ministerstw z kilkunastu państw.
• na Pomniku Ofiar w byłym obozie Birkenau odsłonięto tablicę w języku słoweńskim.
• rozpoczął się remont konserwatorski dachu historycznego budynku poobozowego realizowany dzięki środkom finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
• europejskie seminarium „Auschwitz – pamięć dla przyszłości. Edukacja o Holokauście w autentycznym miejscu pamięci” dla nauczycieli i metodyków z państw członkowskich i ekspertów Rady Europy.
• prace zabezpieczające ruiny komór gazowych numer 2 i 3 na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau.
• ukazał się przewodnik po Miejscu Pamięci pisany alfabetem Braille’a.
• podpisano umowę kupna bazy autobusowej PKSiS. Na ponad trzech hektarach w ciągu najbliższych lat powstanie nowoczesne centrum recepcyjne dla grup odwiedzających.
• międzynarodowa Rada Oświęcimska przyjęła koncepcję utworzenia Funduszu Wieczystego na cele konserwatorskie.
• pod adresem www.auschwitz.org uruchomiona została nowa witryna internetowa Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

2009

• powstała Fundacja Auschwitz-Birkenau. Celem Fundacji jest zbudowanie Funduszu Wieczystego na potrzeby konserwacji terenów i obiektów w Miejscu Pamięci.
• dotacje europejskie z Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” umożliwią konserwację dwóch bloków więźniarskich byłego Auschwitz I oraz pięciu drewnianych baraków w Birkenau. Łączna kwota dofinansowania to prawie 19 mln zł (ok. 4,6 mln euro).
• Prezydent Indii, Pratibha Devisingh Patil, odwiedziła Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz.
• Premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Gordon Brown wraz z małżonką złożył wizytę w Miejscu Pamięci Auschwitz.
• list autorstwa więźniów Auschwitz odnaleziony w remontowanym budynku oświęcimskiej wyższej uczelni trafił do muzealnej pracowni konserwatorskiej.
• szczególne słowa o ochronie integralności i autentyzmu Miejsc Pamięci znalazły się w deklaracji końcowej na konferencji poświęconej problematyce dóbr zagrabionych w czasach Zagłady i II wojny światowej z udziałem delegacji 46 państw.
• Przewodniczący Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek i jego poprzednik na tym stanowisku prof. Hans-Gert Pottering złożyli wizytę Miejscu Pamięci i Muzeum Auschwitz.
• Pochodzący z Niemiec historyczny wagon kolejowy stanął na rampie w byłym obozie Auschwitz II-Birkenau.
• 60 mln euro oficjalnie zapowiedziały Niemcy na zasilenie Funduszu Wieczystego Fundacji Auschwitz-Birkenau.
• z bramy byłego obozu Auschwitz I skradziono historyczny napis "Arbeit macht frei". Błyskawicznie obiecana przez Muzeum nagroda oraz skuteczna akcja polskiej policji pozwoliły na odzyskanie napisu już po kilkudziesięciu godzinach.