Aktualności
Ukazała się książka o oświęcimianach, którzy nieśli pomoc więźniom
Książka poświęcona mieszkańcom Ziemi Oświęcimskiej i okolic, którzy w czasie II wojny światowej z narażeniem życia nieśli pomoc więźniom niemieckiego obozu Auschwitz, ukazała się nakładem wydawnictwa Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau i Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem.
Główną część publikacji stanowi wykaz ponad 1,2 tysiąca osób, które pomagały więźniom Auschwitz. Są to te osoby, których nazwiska udało się ustalić. Spis zawiera też krótkie notki biograficzne, w tym opis niesionej pomocy.
We wprowadzeniu przedstawione zostały działania ludności oraz organizacji konspiracyjnych z Oświęcimia i okolicy, które miały na celu ratowanie więźniów obozu, a także pomoc niesiona w czasie likwidacji i ewakuacji obozu w styczniu 1945 roku. Przybliżona została także działalność związana ze zbieraniem informacji dokumentujących zbrodnie SS.
Całość zamyka wybór wysyłanych z obozu grypsów, powojennych relacji i wspomnień więźniów, uczestników akcji pomocy oraz niektórych prac artystycznych, wykonanych potajemnie przez więźniów i ofiarowanych jako wyraz wdzięczności niosącym pomoc okolicznym mieszkańcom.
Publikacja pod tytułem "Ludzie dobrej woli. Księga Pamięci mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej niosących pomoc więźniom KL Auschwitz", jest dziełem zbiorowym pod redakcją historyka oświęcimskiego Muzeum Henryka Świebockiego.
W rejonie Oświęcimia już od wiosny 1940 roku działał Związek Walki Zbrojnej, który w 1942 roku przyjął nazwę Armii Krajowej. W otoczeniu obozu działalność skupiona była głównie na kontakty z więźniami i pomoc. Po zdradzie w październiku 1942 roku i aresztowaniu władz okręgu dowódcą został legendarny Jan Wawrzyczek.
Aktywne były grupy Polskiej Partii Socjalistycznej, szczególnie z Brzeszcz, która zmobilizowała do współpracy wiele rodzin. Socjaliści dostarczali do Auschwitz, oprócz żywności i lekarstw, także prasę konspiracyjną, materiały wybuchowe, odzież i peruki dla więźniów, którzy przygotowywali się do ucieczki. Pomagali ludowcy - kobiety, a nawet dzieci podrzucały nocą paczki z żywnością i lekarstwami do specjalnie przygotowanych skrytek. Ucieczki więźniów przygotowywali też komuniści.
Więźniom pomagały potajemnie organizacje charytatywne. W marcu 1943 roku powstał komitet Pomoc Więźniom Obozów Koncentracyjnych. Utrzymywał kontakty z więźniami, przejmował grypsy, opiekował się uciekinierami. Do akcji włączyli się księża z parafii Wniebowzięcia NMP, duchowni z okolicznych miejscowości, salezjanie, siostry serafitki, a także harcerze, kolejarze i zwykli mieszkańcy.
Po wyzwoleniu obozu oświęcimianie zaangażowali się w pomoc więźniom, których stan wykluczał opuszczenie Auschwitz. Do szpitali trafiło ponad 4,5 tysiąca byłych więźniów z ponad 20 państw, w większości Żydów. Wśród leczonych było także ponad 200 dzieci w wieku do 15 lat.
Co najmniej kilkudziesięciu chorych znalazło pomoc w małych szpitalach naprędce przygotowanych przez mieszkańców Oświęcimia, Brzeszcz i okolic. Chorzy znajdowali gościnę także w prywatnych domach. Mieszkańcy przyjęli do nich dzieci z obozu. Opiekowali się nimi, a w wielu przypadkach później adoptowali.
We wrześniu 2004 roku była więźniarka KL Auschwitz Stanisława Gąskowa zaapelowała do polskiego rządu o utworzenie w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau stałej ekspozycji poświęconej losom mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej podczas okupacji. Ludzie dobrej woli. Księga Pamięci mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej niosących pomoc więźniom KL Auschwitz. Praca pod redakcją Henryka Świebockiego
Wydawca: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem
tekst, ilustracje, indeks osobowy i geograficzny
twarda oprawa, 24,5x17cm., str. 636
Oświęcim 2005
Publikacja została wydana dzięki pomocy finansowej Fundacji Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
