Aktualności
Słynny kurier tatrzański, były więzień Auschwitz, skończył 90 lat
W poniedziałek 5 lutego swoje 90 urodziny obchodził Stanisław Frączysty z Chochołowa, Kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari. W latach II wojny światowej był żołnierzem ZWZ-AK i kurierem tatrzańskim. W październiku 1941 r. w brawurowej akcji przeprowadził przez „zieloną granicę” marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza.
Został aresztowany przez Niemców 22 lutego 1942 r. i po ciężkim śledztwie w zakopiańskiej siedzibie gestapo „Palace” wywieziony został do więzienia w Krakowie, a stamtąd 26 marca do obozu koncentracyjnego Auschwitz. W obozie otrzymał numer 27235.
Pracował niewolniczo przy budowie zakładów Buna-Werke, linii kolejowej w pobliżu Auschwitz i w kilku innych komandach roboczych. Pod koniec listopada 1944 r. w grupie kilkuset więźniów wywieziony został do leżącego w Niemczech obozu koncentracyjnego Buchenwald.
Po wyzwoleniu w kwietniu 1945 r. i kilku miesiącach pobytu w amerykańskiej strefie okupacyjnej wrócił do Polski. W 1949 r. aresztowany został przez Urząd Bezpieczeństwa za rzekomą współpracę z obcym wywiadem.
Jubilata odwiedził sekretarz Rady Pamięci Ochrony Walk i Męczeństwa Narodu Polskiego Andrzej Przewoźnik, delegacja Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz przedstawiciele Wojska Polskiego.
W czasie wojny w działalność konspiracyjną niezwykle zaangażowana była cała rodzina Frączystych. Najstarszy brat Franciszek, członek tzw. grupy dywersji pozafrontowej, aresztowany w listopadzie 1941 r. zginął w Auschwitz w czerwcu 1942 r. Gustaw Frączysty, również kurier tatrzański, przedostał się na Węgry i poprzez Jugosławię do Afryki, do polskich jednostek wojskowych. Poległ w 1945 r. w walkach II Korpusu Polskiego pod Bolonią. Za działalność konspiracyjną swoją i mężów represjonowane były też trzy siostry Stanisława Frączystego: Rozalia, Zofia i Władysława.