Aktualności
Premiera filmu o Marianie Kołodzieju zainaugurowała cykl szkoleń dla edukatorów-przewodników po Miejscu Pamięci
Premiera filmu „Między piekłem a Niebem. Wizja Auschwitz w twórczości Mariana Kołodzieja” odbyła się 26 listopada podczas specjalnej sesji edukacyjnej w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau. Zorganizowały ją Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście oraz Klasztor Niepokalanego Poczęcia NMP w Harmężach.
Projekcja filmu z udziałem reżysera Stanisława Markowskiego, której towarzyszył także wykład „Auschwitz w sztuce filmowej” Arkadiusza Walczaka, dyrektora Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, rozpoczęła ponad miesięczny cykl szkoleń przeznaczonych dla edukatorów oprowadzających po Miejscu Pamięci Auschwitz.
– Szkolenia organizowane każdego roku dla blisko 300 edukatorów-przewodników, którzy oprowadzają po terenach byłego obozu, objaśniając jego skomplikowaną i trudną historię, są niezwykle istotne. To bowiem oni dbają o to, aby wizyta w tym szczególnym miejscu była nie tylko świadectwem pamięci, ale także ważnym i uniwersalnym doświadczeniem edukacyjnym – powiedział Andrzej Kacorzyk, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.
– Zdecydowana większość, bo ponad 80 procent odwiedzających Miejsce Pamięci, decyduje się na zwiedzanie pod opieką edukatora Muzeum w jednym z prawie dwudziestu dostępnych języków. Dlatego tak ważne jest przekazywanie przewodnikom informacji o aktualnym stanie badań naukowych, przebiegu prac konserwatorskich, a także kierunku rozwoju edukacji prowadzonej przez MCEAH – dodał Kacorzyk.
Podczas tegorocznych szkoleń zaplanowano wykłady m.in. o ucieczkach z KL Auschwitz, genezie powstania obozu Auschwitz II-Birkenau w świetle najnowszych badań, pierwszych Żydach w KL Auschwitz w latach 1940-41 oraz Żydach słowackich w obozie. Odbędą się również wizyty studyjne na wystawie prac Mariana Kołodzieja w Harmężach, w oświęcimskiej synagodze, na poobozowym terenie KL Auschwitz III-Monowitz oraz w Krakowie.
Film „Między piekłem a Niebem. Wizja Auschwitz w twórczości Mariana Kołodzieja”, którego reżyserem jest artysta fotografik Stanisław Markowski, ukazuje historię ludzkiego poniżenia w byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz poprzez słowa, a także prace artystyczne byłego więźnia obozu nr 432 Mariana Kołodzieja.
– Czym jest obóz Auschwitz? To pytanie, które do dziś nie znalazło odpowiedzi. Najbliżej odpowiedzi są świadkowie. Próbowaliśmy uchwycić rąbek prawdy widziany oczami Mariana Kołodzieja. Jego sztuka jest próba dania odpowiedzi na pytanie czym był Auschwitz – powiedział podczas spotkania o. Piotr Cuber, gwardian i proboszcz parafii Matki Bożej Niepokalanej i Centrum św. Maksymiliana w Harmężach.
List do uczestników sesji napisała Halina Słojewska-Kołodziej, wdowa po Marianie Kołodzieju. „Po obejrzeniu filmu w samotności, pełna wzruszenia wiem, że mam do czynienia z wyjątkowym zjawiskiem artystycznym. Każda Kołodziejowa kreska pokazana w filmie stanowi fragment mojego życia, bo powstała na moich oczach. Dzięki intuicji reżysera nie jest to tylko rejestracja ale przede wszystkim interpretacja dzieł poprzez poetycką wrażliwość pana Stanisława” – napisała.
„Film Stanisława Markowskiego utrzymany jest w niezwykłym klimacie. Zachodzi w nim swoista sprzeczność miedzy pełnymi spokoju tempem i muzyką, a niezwykle dramatycznym obrazem, głosem, postacią Mariana Kołodzieja. Narracja wizualna i dźwiękowa są przerażające. Opowieść o Auschwitz prowadzona jest niespiesznie, pozwala śledzić topograficzne odwzorowania miejsc i porównanie z wizją Kołodzieja. Z jego kliszami pamięci, gdzie widać każdą z miliona kresek jak każdego z miliona więźniów” – czytamy.
Film został zrealizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.
Marian Kołodziej
Były więzień KL Auschwitz (nr obozowy 432). Urodzony 6 grudnia 1921 r. w Raszkowie. Jako młody chłopak patriota włączył się w trakcie wojny w działalność ZWZ, przygotowując się jednocześnie do nielegalnego przekroczenia granicy. 14 maja 1940 r. aresztowany w Krakowie i osadzony w więzieniu Montelupich, następnie przeniesiony do więzienia w Tarnowie.
14 czerwca 1940 r. został przywieziony pierwszym transportem do KL Auschwitz. W obozie zatrudniony był w różnych komandach: Abbruchkommando, Kiesgrubekommando, Strassenkommando, Industriehof II-Bauhof. Z Wasserkommando schorowanego przeniesiono go do podobozu Blechhammer w Świętochłowicach, gdzie potajemni kopiował dla ruchu oporu plany fabryk przemysłu zbrojeniowego. Za tę działalność został skazany na karę śmierci, ponownie przeniesiony do KL Auschwitz, i osadzony w bunkrze bloku nr 11. W obozie przetrwał do końca 1944 r., skąd w trakcie ewakuacji został przeniesiony do Gross Rosen, następnie do Buchenwaldu. W lutym 1945 r. został wywieziony do Mauthausen, gdzie został wyzwolony 6 maja 1945 r.
Po powrocie do Polski rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na wydziale malarstwa, którą ukończył w 1950 r. ze specjalizacją scenografii. Realizując się twórczo i zawodowo podjął pracę w teatrze „Wybrzeże” w Gdańsku w charakterze scenografa. Współpracował również z innymi teatrami w kraju i za granicą oraz przy realizacji filmów fabularnych. W swojej twórczości malarskiej jak scenograficznej nie wracał do przeżyć obozowych.
Dopiero prawie po pięćdziesięciu latach i po przebytej ciężkiej chorobie powrócił do dramatycznych, młodzieńczych lat spędzonych w obozach koncentracyjnych, tworząc cykl prac prezentowanych na wystawie „Klisze pamięci”. W ekspozycji po raz pierwszy przedstawionej publiczności w kwietniu 1995 r. w prezbiterium Kościoła św. Trójcy w Gdańsku, a następnie w 1996 r. w Essen w Niemczech, wykorzystał tematy rysunków z 1945 r. Od stycznia 1998 r. wspomnienia artysty zapisane w postaci artystycznej stanowią stałą ekspozycję umiejscowioną w dolnej kondygnacji Kościoła Centrum św. Maksymiliana Kolbe przy klasztorze ojców Franciszkanów w Harmężach koło Oświęcimia. Zmarł 13 października 2009 r. w Gdańsku.
