Aktualności

"Pamięć w żaden sposób nie jest równa ze znajomością historycznych faktów". Dyskusja wokół książki Filipa Müllera w Amsterdamie.

Z okazji opublikowania niederlandzkiego tłumaczenia książki „W krematoriach Auschwitz” autorstwa ocalałego z Auschwitz członka Sonderkommando Filipa Müllera, 2 czerwca w amsterdamskim centrum deBalie odbyło się spotkanie pod hasłem „Kultura ludobójstwa”, podczas którego z dyrektorem Muzeum Auschwitz dr. Piotrem M. A. Cywińskim rozmawiał pisarz Arnon Grunberg.

Rozmowa odbyła się w ramach Forum Kultury Europejskiej. Była ona refleksją nad kondycją człowieka poddanego reżimowi zlagrowania, nad dzisiejszymi wyzwaniami płynącymi z pamięci, a także nad tym, w jaki sposób wykorzystać wnioski płynące z brutalnej przeszłości w kształtowaniu przyszłości Europy.

W podsumowaniu rozmowy dyrektor Piotr Cywiński podkreślił, że jego zdaniem pamięć w żaden sposób nie jest równa ze znajomością historycznych faktów. - To nie jest to samo. Można uczyć się historii, dat, liczb, kolejności transportów, ale to wciąż nie jest pamięć. Pamięć jest czymś zdecydowanie więcej. Przynosi bowiem przeszłość jako wspólne doświadczenie w nasze dzisiejsze czasy, by uczynić nas bardziej refleksyjnymi, bardziej odpowiedzialnymi, by dać nam rodzaj moralnego niepokoju, który wpływa na nasze własne wybory - podkreślił.

Całą rozmowę można obejrzeć poniżej.

Filip Müller (1922–2013) urodził się w Seredzie w Czechosłowacji (dziś południowa Słowacja). W kwietniu 1942 z transportem słowackich Żydów został deportowany do Auschwitz, gdzie został wcielony do Sonderkommando -  specjalnej grupy roboczej, złożonej głównie z więźniów żydowskich, których Niemcy zmusili do obsługi komór gazowych, stosów spaleniskowych i krematoriów.

W Marszu Śmierci Müller trafił najpierw do obozu Mauthausen, a następnie do podobozu Gunskirchen, gdzie został wyzwolony 4 maja 1945. W 1979 roku opublikował relację „Sonderbehandlung. Drei Jahre in den Krematorien und Gaskammern von Auschwitz”.

Więcej na temat historii Sonderkommando znaleźć można w naszej lekcji internetowej.