Aktualności
Międzynarodowa Rada Oświęcimska obradowała w Kancelarii Premiera
W dniu 24 stycznia, w Kancelarii Premiera RP, obradowała Międzynarodowa Rada Oświęcimska. Rada przyjęła sprawozdanie dyrektora Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, dra Piotra M.A. Cywińskiego, za rok 2007 oraz zapoznała się z ewolucją i harmonogramem prac nad kompleksową zmianą wystawy głównej Muzeum. Dyrektor poinformował Radę o rozwoju prac konserwatorskich, programów naukowych i edukacyjnych oraz o nowelizacji struktury Muzeum.
Duże zainteresowanie Rady wzbudziła rekordowa liczba 1,22 mln osób, które odwiedziły Miejsce Pamięci w 2007 r. W rezultacie Muzeum stało najczęściej odwiedzaną instytucją kultury w całej Polsce.
Ważnym punktem obrad była dyskusja o impasie w przyjmowaniu lokalnego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów Pomnika Zagłady w Oświęcimiu (obszar byłego obozu Auschwitz I) oraz jego strefy ochronnej. Rada podjęła jednomyślnie uchwałę wyjaśniającą, kto i na jakich zasadach może decydować o działaniach komercyjnych na terenie Pomnika Zagłady w świetle obowiązującego w Polsce prawa.
„Międzynarodowa Rada Oświęcimska z całą mocą stwierdza, że Muzeum – od 1947 r. opiekujące się miejscem pamięci Auschwitz-Birkenau – w sposób niekwestionowany ma prawo, a nawet obowiązek organizować ruch zwiedzających na terenie Pomnika Zagłady. W tym celu Muzeum podpisuje m.in. umowy z różnymi podmiotami, które wykonują wspomniane zadania na terenie byłego obozu. Zakres tych zadań został określony w ustawie z 1999 r. jako „niezbędny”. O tym, co w Auschwitz-Birkenau uznać należy za ‘niezbędne’, decydują właściwe instancje rządu polskiego z wojewodą małopolskim na czele. Nad wszystkim swoją opiekę roztacza Międzynarodowa Rada Oświęcimska, która zawsze jest gotowa przeanalizować poszczególne przypadki i wydać stosowną opinię. Niedopuszczalne jest zatem, aby inne instytucje, organy władzy lub osoby zaangażowane w komercyjną działalność wokół Pomnika Zagłady wywierały jakikolwiek nacisk na Muzeum w tych kwestiach. Próba interpretacji opinii Międzynarodowej Rady Muzeum Oświęcim-Brzezinka z 1996 r., jakoby działalność gospodarcza związana z obsługą ruchu zwiedzających miała znaleźć się w rękach prywatnych – poza nadzorem wojewody małopolskiego i Muzeum – jest jednoznacznie fałszywa.”
Członkowie Rady podkreślali bardzo dobrą współpracę pomiędzy Muzeum a władzami samorządowymi Brzezinki, oraz bardzo pozytywne kontakty z innymi samorządami i organizacjami wokół Oświęcimia.
Słowo do Rady wystosował Premier Donald Tusk, którego planowaną obecność na posiedzeniu uniemożliwiły wydarzenia związane z katastrofą lotniczą w Mirosławcu. W posiedzeniu Rady wzięli udział minister Ewa Junczyk-Ziomecka z Kancelarii Prezydenta, wiceminister Jan Borkowski – sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Tomasz Merta – podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, J.E. David Peleg – ambasador Izraela w Polsce. Tradycyjnie obecni byli p. Piotr Kućka – przewodniczący Rady Miasta Oświęcim, p. Andrzej Bibrzycki – wójt gminy Oświęcim, p. Agata Dybczak – sołtys wsi Brzezinka oraz p. Józef Kała – starosta powiatu oświęcimskiego.
Impas w przyjmowaniu lokalnego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Pomnika Zagłady Auschwitz-Birkenau (obszar byłego obozu Auschwitz I) oraz jego strefy ochronnej
Ustawa o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady z 7 maja 1999 roku obliguje władze samorządowe do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Pomnika Zagłady. Dopiero jego przyjęcie umożliwia jakiekolwiek prace budowlane na tym terenie. Na tym terenie znajduje się tzw. Stary Teatr – przyszła siedziba Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.
Wszystkie przedstawione dotychczas przez Prezydenta Miasta Oświęcim, Janusza Marszałka, wersje planu były i są nie do przyjęcia. Zakładają one zamknięcie jakiejkolwiek działalności komercyjnej na terenie Muzeum. Oznacza to utratę połowy budżetu instytucji. Uniemożliwi to prowadzenie jakichkolwiek działań konserwatorskich i edukacyjnych oraz spowoduje masowe zwolnienia pracowników. Działalność komercyjna w propozycjach Prezydenta Miasta ma zostać przeniesiona na prywatny teren byłej spółki „Maja”.
Janusz Marszałek w ostatnim czasie dwukrotnie kierował do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego projekty planu zagospodarowania przestrzennego. Choć plan ten dotyczy głównie terenów muzealnych to nigdy nie został poddany konsultacji z Muzeum. Jako że jego zapisy wyraźnie preferowały tereny b. spółki „Maja” i utrzymywały zapisy zagrażające funkcjonowaniu Muzeum, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego odrzuciło te propozycje.
W efekcie tego impasu amerykańska fundacja wycofała pieniądze na adaptację budynku Starego Teatru. Prace nadal nie mogą się rozpocząć, a Centrum wciąż nie może rozwinąć swojej działalności.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście to instytucja, która ma prowadzić wszystkie działania edukacyjne Muzeum. Ma być skutecznym narzędziem w walce z niewiedzą oraz przekłamywaniem historii. Dziś, w kontekście zarówno negacjonizmu jak i powtarzających się sformułowań o „polskich obozach” zadanie to jest szczególnie ważne.
