Aktualności
Listy i pamiątki obozowe przekazane przez córkę byłej więźniarki Auschwitz
Osobiste pamiątki z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnym i zagłady Auschwitz, a także oryginalne listy obozowe byłej więźniarki Kazimiery Gruszczyńskiej trafiły do Zbiorów i Archiwum Muzeum. Dar przekazała jej córka Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska.
Wśród przedmiotów znajduje się m.in. serce wykonane z czerwonego filcu do którego przyczepione są dwa pantofelki. Na sercu wyszyte są dwie litery „Z” i „K. Według informacji przekazanych przez panią Lucynę, był to symbol przyjaźni jej matki oraz jednej ze współwięźniarek, Zenobii Piorunek.
Oprócz niego Muzeum otrzymało także słonia wykonanego z czarnego filcu, obszytego czerwoną wełną. — Oba przedmioty powstały w drugiej połowie 1944 r. w szwalni obozu Auschwitz II-Birkenau, a wykonała je właśnie przyjaciółka pani Kazimiery, Zenobia — powiedziała Agnieszka Sieradzka ze Zbiorów Muzeum.
Jak podkreśliła Elżbieta Cajzer, szefowa Zbiorów Muzeum, obie przekazane pamiątki są niezwykle drobne i bardzo delikatne. — W niektórych miejscach można dostrzec wyraźne przerwania i ubytki. Dlatego najpierw te unikatowe przedmioty, świadectwo przyjaźni dwóch więźniarek, zostaną poddane zabiegom konserwatorskim, aby mogły one przetrwać i opowiadać swoją historię jeszcze przez wiele, wiele lat — powiedziała Cajzer.
Córka Kazimiery Gruszczyńskiej przekazała do Muzeum również przedmioty związane z powrotem matki do domu po wyzwoleniu, które nastąpiło 22 kwietnia 1945 r. w Chemnitz, podobozie KL Flossenbürg. To skrawek sukienki, którą wyzwolona już więźniarka otrzymała w punkcie Czerwonego Krzyża w Pradze. Widnieje na nim napis „powrót z obozu”. W Pradze pani Kazimiera otrzymała także pieniądze, które miały pomóc jej w podróży. Do dziś zachowały się banknot jednodolarowy oraz pięć koron protektoratu Czech i Moraw. One także zostały przekazane do Zbiorów Muzeum.
Do Archiwum natomiast trafiły listy obozowe — zarówno pisane przez Kazimierę Gruszczyńską i wysyłane z obozu, jak i korespondencja od rodziny kierowana do Auschwitz.
— Przekazywanie indywidualnych pamiątek związanych z historią Auschwitz do Muzeum pozwala z coraz pełniej poznawać i zachowywać dzieje konkretnych ludzi. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że często decyzja o rozstaniu się z tymi obiektami jest bardzo trudna, bo kryją się w nich ogromne osobiste emocje. Dlatego też np. w przypadku dokumentów, możemy wykonać dla darczyńców znakomitej jakości skany i kopie — podkreślił dyrektor Muzeum dr Piotr M.A. Cywiński.
— Pamiętać należy jednak, że w Muzeum jesteśmy w stanie objąć wszystkie dokumenty, listy czy przedmioty, profesjonalną opieką konserwatorską, której — przy najlepszych chęciach ze strony kolejnych pokoleń — byłyby one pozbawione w domach prywatnych, w albumach, czy szufladach — dodał dyrektor Cywiński.
Kazimiera Gruszczyńska trafiła do obozu na początku lutego 1943 r. jako więźniarka więzienia w Mysłowicach. Dopiero po kilkutygodniowym pobycie w bloku 2a obozu Auschwitz I została zarejestrowana i otrzymała numer 37558 oraz została przeniesiona do obozu Auschwitz II-Birkenau na odcinek BIa. Jej mąż, Czesław Gruszczyński, został rozstrzelany w Auschwitz najprawdopodobniej w marcu 1943 r.
Zenobia Piorunek została przywieziona do Auschwitz 13 sierpnia 1943 r. , nr 54574, przywieziona do KL Auschwitz 13 sierpnia 1943 roku z więzienia w Mysłowicach. W obozie pracowała w szwalni z tzw. „Akcji Oderberg”, w obozie (wg Kazimiery Gruszczyńskiej) pracowała w szwalni. W październiku 1944 r. razem z Kazimierą Gruszczyńską zostały przeniesione do Chemnitz (podobóz KL Flossenbürg), gdzie zostały wyzwolone.
