Aktualności
Jesteśmy tutaj razem
Członkowie Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów (ICCJ) po raz pierwszy w historii organizacji odwiedzili Miejsce Pamięci Auschwitz. 5 lipca ponad stuosobowa grupa osób z 27 krajów przeszła Drogą Pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz II-Birkenau. Wyznaczono tam cztery symboliczne stacje. Wizyta w Miejscu Pamięci była częścią trzydniowego spotkania Rady, które w tym roku odbywało się w Krakowie pod hasłem „Religie i ideologie. Polskie perspektywy na przyszłość”.
Uczestnicy, żydzi i chrześcijanie różnych wyznań, przeszli spod głównej bramy wzdłuż obozowej ramy aż do ruin krematoriów — drogą, którą niegdyś prowadzono deportowanych Żydów na śmierć w komorach gazowych. Przed pomnikiem ofiar w Birkenau wspólnie apelowali: „Jesteśmy dziś tutaj razem, z różnych środowisk, zjednoczeni chęcią oddania czci ofiarom oraz świadomością obowiązku pracy na rzecz lepszej przyszłości, w której możemy razem żyć jako bracia i siostry”.
Po żydowskiej modlitwie żałobnej „El Male Rachamim” i odmówieniu kadiszu, uczestnicy Drogi Pamięci w ciszy zapalili znicze.
Goście z 27 krajów, w tym także z Palestyny i Arabii Saudyjskiej, zwiedzili tereny byłego niemieckiego obozu Auschwitz, odwiedzili franciszkański klasztor w Harmężach i znajdującą się tam wystawę „Labirynty Pamięci” autorstwa byłego więźnia Auschwitz Mariana Kołodzieja. Goście wzięli także udział w warsztatach i poznawali działalność edukacyjną instytucji działających wokół Miejsca Pamięci, m.in. Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Centrum Dialogu i Modlitwy, które gościło członków Rady.
Główne obrady ICCJ odbywały się w Krakowie. Podczas spotkania podkreślano wybitną rolę Jana Pawła II dla polsko-żydowskiego dialogu. Mówiono również m.in. o kształtowaniu odpowiedzialnych postaw w relacji z Żydami u młodych pokoleń. Zdaniem prof. Stanisława Krajewskiego, filozofa i współprzewodniczącego Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, dzięki postawie Jana Pawła II w katolickich wydawnictwach wzrosła liczba publikacji o problematyce żydowskiej. — Polska stała się liderem wśród krajów, które starają się opowiadać o trudnej historii, a to pozwala budować relacje zaufania. Widzę poprawę tego dialogu, ponieważ Polska nie kojarzy się już tylko z Auschwitz, ale z miejscem do życia dla polskich Żydów — powiedział Krajewski.
Z kolei metropolita poznański, abp Stanisław Gądecki przywołując dokument Konferencji Episkopatu Polski „Dialog zadanie na nowy wiek” mówił, że wciąż w homiliach i w katechezie za mało jest kształtowania odpowiedzialnych postaw w relacji z Żydami. — Czujemy się zaniepokojeni, że raz po raz wracają znaki kojarzenia Żyda, z tym co najgorsze. Taki krzywdzący schemat tkwi w mentalności jakiejś części społeczeństwa i bywa, co gorsza, lekkomyślnie przenoszony z pokolenia na pokolenie — powiedział abp Gądecki.
W trzydniowej konferencji uczestniczyli m.in.: rabin Dawid Rosen z Izraela, dr Philip Cunningham z USA, ks. prof. Hans Herman Henrix z Niemiec oraz dwaj poprzedni przewodniczący Komitetu Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem — abp Henryk Muszyński i abp Stanisław Gądecki — oraz obecnie piastujący tę funkcję bp Mieczysław Cisło. Współorganizatorem konferencji był Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Członkami Komitetu Organizacyjnego Konferencji byli obydwaj współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów: ojciec Wiesław Dawidowski i prof. Stanisław Krajewski a także prof. Zdzisław Mach z UJ.
Pierwsze spotkanie Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów odbyło się w 1994 r. w Warszawie.
Stacje Drogi Pamięci w Birkenau
Stacja I — Sprawiedliwi, poświęcona była pamięci tych, którzy pozostali na zewnątrz obozu: rodzinom, przyjaciołom, ale także ludziom obojętnym wobec cierpienia więźniów, oraz prześladowcom. Jednak przede wszystkim mówiono w tym miejscu o ludziach, którzy ryzykowali życie dla ocalenia innych – „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata". Odczytano wspomnienia Merki Szewach, byłej więźniarki KL Auschwitz, która była świadkiem tego, jak oświęcimianin o imieniu Janek pomagał z narażeniem życia jej i innym uwięzionym w obozie ludziom.
Stacja II — Prześladowcy, usytuowana przy pierwszej wieży wartowniczej, przypominała o sprawcach mordów i cierpień. Z niezwykłym świadectwem wystąpił ks. Manfred Deselaers, niemiecki kapłan pracujący od wielu lat w z Centrum Dialogu i Modlitwy. „Kim są ci ludzie, którzy utracili całe człowieczeństwo? I dlaczego tak się stało? Oni byli z Niemiec. Ja jestem Niemcem. Większość z nich była ochrzczona. Ja jestem katolickim księdzem. Nie ponoszę osobistej winy, ale to, co tutaj się stało i fakt, że dokonał tego mój naród, napawa mnie smutkiem. Czuję głębokie rany, jakie zadaliśmy innym, wam i waszym rodzinom, relacjom między nami i innymi narodami, i bardzo, bardzo żałuję. W głębi serca mam nadzieję i chcę błagać was o odnowienie ludzkich, przyjacielskich, pełnych ufności i miłości relacji” – mówił kapłan.
Stacja III — Więźniowie obozu, zlokalizowana w połowie rampy, miała przypominać o wszystkich więźniach obozu: Żydach z całego świata, Polakach, Romach i Sinti, jeńcach radzieckich i wielu innych. Tu cytowano wspomnienia Primo Leviego i przypomniano słowa Jana Pawła II podczas jego pobytu w byłym obozie w 1979 r., kiedy mówił: „W tym miejscu straszliwej kaźni, która przyniosła śmierć czterem milionom ludzi z różnych narodów, o. Maksymilian Kolbe odniósł duchowe zwycięstwo, podobne do zwycięstwa samego Chrystusa, oddając się dobrowolnie na śmierć w bunkrze głodu – za brata”. Rozważania przy tej stacji zakończyła modlitwa „Ojcze nasz”.
Stacja IV — Szoa, między ruinami krematoriów, przypominała o około 900 tys. ofiarach, które przybywały do Auschwitz-Birkenau i szły prosto do komór gazowych. Odczytano tu wspomnienia Salmena Leventala, członka obozowego Sonderkommando, grupy więźniów zmuszonej przez Niemców do obsługi krematoriów i komór gazowych w Auschwitz.
