Aktualności
Edukacja w Miejscach Pamięci ważna dla kształtowania postaw obywatelskich
Ponad 23 tysiące uczniów wrocławskich szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych wzięło udział w projekcie „Edukacja w Miejscach Pamięci. Przestrzeń uświadomiona i doświadczona”. W jego ramach wrocławscy licealiści zwiedzają m.in. tereny byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Dwa lata trwania projektu podsumowano we Wrocławiu podczas ogólnopolskiej konferencji.
Podstawowym celem wrocławskiego projektu jest budzenie dumy z własnej historii i dziedzictwa kulturowego, ale też kształtowanie wśród młodych ludzi postaw tolerancji i szacunku dla innych nacji, przekonań i kultur. W jego ramach młodzi ludzie odwiedzają miejsca szczególnie ważne dla historii, w tym Miejsce Pamięci Auschwitz.
– Wizyta w Auschwitz to znacznie więcej niż tylko lekcja historii – podkreślił Andrzej Kacorzyk, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. – Zarówno dla młodych ludzi, jak i dla ich wychowawców, konfrontacja z autentyczną poobozową przestrzenią daje możliwość refleksji i dyskusji na wiele uniwersalnych tematów, ważnych w procesie edukacji i kształtowania postaw obywatelskich – powiedział Kacorzyk.
Przed każdym wyjazdem nauczyciele szkół uczestniczących w projekcie prowadzą zajęcia warsztatowe przygotowujące młodzież do wizyty. Całość kończy się spotkaniem podsumowującym. Projekt finansowany jest z budżetu miasta Wrocławia.
– W dzisiejszej Europie tworzonych jest coraz więcej programów dofinansowania przyjazdów edukacyjnych do Miejsca Pamięci. Dzięki temu aż ponad 70% odwiedzających to ludzie młodzi. W ostatnich latach zmniejszała się jednak liczba młodzieży polskiej – zauważył dr Piotr M.A. Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz. – Polska jest w tej chwili jedynym dużym krajem na kontynencie, gdzie takie rozwiązania nie istnieją na szczeblu krajowym. Dlatego cieszy wsparcie Rzecznik Praw Obywatelskich dla idei utworzenia trwałego mechanizmu organizowania i finansowania wyjazdów naszej młodzieży do Miejsc Pamięci, jak również pionierska inicjatywa samorządu miasta Wrocławia – podkreślił dyrektor Cywiński.
Projekt realizowany przez Wrocławskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli oraz Wydział Edukacji Urzędu Miejskiego jest pokłosiem odbytej w czerwcu 2013 r. rozmowy Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Ireny Lipowicz z prezydentem Wrocławia Rafałem Dutkiewiczem o potrzebie walki z ksenofobią. Podsumowując rozmowę stwierdzono, że najskuteczniejszą formą przeciwdziałania postawom nacjonalistycznym i ksenofobicznym jest edukacja historyczna, która pokazuje, do czego tego typu przekonania i działania mogą prowadzić.
– To ważny wkład w działania z zakresu praw człowieka, który zapobiega też zerwaniu więzi między pokoleniami: w zakresie wiedzy i doświadczenia totalitaryzmu oraz walki z nim – zauważyła prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich, której zdaniem taki projekt powinien być realizowany w skali ogólnopolskiej.
– Młodzież z takiej lekcji historii wynosi coś więcej niż tylko informacje. To przeżycia, refleksje, które skutecznie kształtują postawy obywatelskie i patriotyczne. Z całą pewnością będziemy kontynuować ten wyjątkowy projekt. Liczę także na to, że podobny program uruchomią kolejne samorządy. Szczerze do tego zachęcam – powiedział Rafał Dutkiewicz, prezydent Wrocławia.
Zdaniem prof. Lipowicz zbyt długo żyliśmy w przekonaniu, że wiedza o faszyzmie, hitleryzmie czy zbrodniach stalinowskich będzie w Polsce zawsze oczywista, bo jest przekazywana w rodzinach. – Wyhodowaliśmy niebezpieczną lukę, pustą przestrzeń. Tę przestrzeń zajmują ekstremistyczne organizacje, często zagraniczne, hodujące spontaniczne „odruchy” wrogości i ksenofobii – powiedziała prof. Lipowicz.
– Nie ma lepszej lekcji poglądowej niż doświadczenie poznania tego, do czego w praktyce prowadzi deptanie ludzkiej godności i wolności oraz nienawiść do całych grup rasowych czy religijnych, niż zwiedzenie muzeów Auschwitz-Birkenau czy Gross Rosen. Tam nie trzeba wielu słów, wystarczą fakty i ich objaśnienie. To jest ten rodzaj edukacji, który w młodym wieku przemawia najbardziej – podkreśliła Rzecznik Praw Obywatelskich.
Przeprowadzona wśród ponad 1300 uczestników projektu ewaluacja wykazała, iż uczniowie niezwykle chętnie biorą w nim udział i uważają za bardzo interesujący. Na podstawie ankiet opracowanych przez specjalistów Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego wiemy, że 98% gimnazjalistów oraz 99% uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych uważa ten projekt za potrzebny i poleciłoby innym udział w tego typu wyjeździe edukacyjnym.
