Aktualności
Dzieci wojny. VII konferencja „Auschwitz i Holokaust na tle zbrodni ludobójstwa w XX i XXI w.”
Los dzieci w czasie wojen i konfliktów zbrojnych był tematem VII Międzynarodowej konferencji „Auschwitz i Holokaust na tle zbrodni ludobójstwa w XX i XXI wieku”, która odbyła się w dniach 24-26 czerwca w Oświęcimiu. Jej współorganizatorem było Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Wśród uczestników byli naukowcy reprezentujący obszar nauk historycznych, politologicznych, prawniczych oraz psychologii i psychiatrii m.in. z Polski, Izraela, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Konferencja była okazją do wspomnienia tragicznych losów dzieci w obozach koncentracyjnych i łagrach, dzieci-żołnierzy czy dzieci żydowskich ukrywających się w czasie II wojny światowej. Podczas spotkania analizowano system edukacji dzieci w czasach nazizmu i stalinizmu i wpływ języka nienawiści i propagandy na psychikę dzieci. Nie zabrakło również przypomnienia historii dzieci zbrodniarzy nazistowskich i stalinowskich oraz losów dzieci-uchodźców.
– Temat, który podejmujemy jest niezwykle trudny i odpowiedzialny. Myśląc o dzieciach, myślimy o naszym całym świecie. Jak mówił Janusz Korczak: „Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat”. My myślimy dziś o tych setkach tysięcy dzieci przywiezionych do Auschwitz, dzieciach żydowskich, dzieciach romskich i słowiańskich, m.in. polskich. Możemy wyobrazić sobie rozmiar tej tragedii poprzez doświadczenia tych nielicznych, które ocalały. Niektóre z nich wyniosły z obozu jedynie numer wytatuowany na przedramieniu, nie znając swojego imienia i nazwiska. Niektóre nie znały nawet daty swojego urodzenia – powiedział Andrzej Kacorzyk, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście witając uczestników.
– Pragnę, abyśmy podczas tej konferencji, pamiętając o tragicznym losie dzieci w Auschwitz, dzieci żydowskich cierpiących podczas Holokaustu i dzieci wywożonych wraz z rodzinami na Syberię, otworzyli swoje serca i umysły na to, co dzieje się dzisiaj w świecie: na cierpienie niezliczonych ofiar wojen, wyzysku ekonomicznego, handlu ludźmi, na przerażający los dzieci wcielanych siłą w szeregi wojska czy ugrupowań terrorystycznych. Niechaj nasza wrażliwość, wsparta bardzo rzetelną wiedzą, stanie się istotnym elementem pracy z uczniami, studentami, z ludźmi, z którymi na co dzień się spotykamy – powiedziała dr Alicja Bartuś z Fundacji Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży.
Konferencję otworzył referat Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka pt. „Ochrona praw dziecka podczas konfliktu zbrojnego”. – Problem niewielkiej skuteczności norm chroniących dzieci przed skutkami konfliktów zbrojnych nie jest wyłącznie problemem natury prawnej. Podstawy prawne istnienia oraz realizacji tej ochrony są wystarczające. Najważniejszą, a zarazem najtrudniejszą kwestią dla wyeliminowania praktyk łamania praw dzieci w konfliktach zbrojnych wydaje się być zrozumienie natury praw człowieka, w tym tego najbardziej bezbronnego, jakim jest dziecko. Świadomość ta jest najlepszą gwarancją przestrzegania – w każdych warunkach i okolicznościach – praw „małego człowieka” – mówił Marek Michalak.
Jednym z prelegentów była Batszewa Dagan, był więźniarka niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, pedagog i pisarka, twórczyni filozofii i wyjątkowej na skalę światową metody psychologiczno-pedagogicznej pomagającej przekazywać dzieciom i młodzieży wiedzę o Szoa. Batszewa Dagan jest autorką wielu publikacji dla dzieci i młodzieży wykorzystywanych w nauczaniu o Holokauście. Nakładem Muzeum Auschwitz ukazał się jej tom wierszy „Błogosławiona bądź wyobraźnio – przeklęta bądź!”, a także dwie książki o Holokauście przeznaczone dla dzieci: „Czika, piesek w getcie” oraz „Gdyby gwiazdy mogły mówić”.
– Dzieci zadają bardzo trudne pytania, czasem trudniejsze niż dorośli. I to właśnie dzieci nauczyły mnie tego, co i jak mam pisać. Kiedyś jeden z uczniów w Polsce, po wysłuchaniu jednej z moich opowieści, powiedział: „To jest mądre opowiadanie, bo nie straszy”. Wszystkie moje książki dla dzieci opowiadające o czasach Zagłady mają szczęśliwe zakończenie. Nie chcę bowiem zburzyć ich wiary w człowieka – powiedziała Batszewa Dagan.
Organizatorami Konferencji były: Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Fundacja MDSM w Oświęcimiu. Wydarzenie wsparli: Fundacja Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau, Muzeum Stutthof w Sztutowie, Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Centrum Badań Holokaustu UJ, Katedra UNESCO ds. Edukacji o Holokauście UJ, Fundacja im. Róży Luksemburg.
