Aktualności
„432. Marian Kołodziej. Magister vitae" — sesja edukacyjna
2 października 2013 r. odbyła się sesja edukacyjna poświęconą życiu i twórczości byłego więźnia Auschwitz Mariana Kołodzieja, jednego z najwybitniejszych polskich scenografów teatalnych po II wojnie światowej. Jej organizatorami było Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście oraz Centrum św. Maksymiliana w Harmężach, gdzie prezentowana jest ekspozycja prac Mariana Kołodzieja pt. „Klisze Pamięci”.
W konferencji uczestniczyło ponad 130 osób: nauczycieli, ojców franciszkanów oraz uczniów ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Wyjątkowym momentem spotkania były wystąpienia Haliny Słojewskiej-Kołodziej, oraz aktorki Zofii Kucówny, które podzieliły się z uczestnikami wspomnieniami z życia prywatnego Mariana Kołodzieja oraz jego twórczości teatralno-filmowej.
— Kołodziej przez 50 lat nie mówił nic o obozie. Żył urodą teatru, sztuki i życia. Dopiero jak ciężko zachorował i miał sparaliżowaną prawą stronę ciała, lekarz kazał mu rehabilitować rękę — powiedziała Halina Słojewska-Kołodziej, wdowa po artyście. — Wóczas Marian Kołodziej przywiązał do palców małe ołówki i na maleńkich karteczkach próbował rysować. Wtedy wróciło do niego to, co powiedział Herbert: „Ocalałeś nie po to, aby żyć. Masz mało czasu, trzeba dać świadectwo” — dodała Słojewska-Kołodziej.
Wykład na temat powojennej twórczości i pracy teatralno-filmowej Mariana Kołodzieja wygłosiła Małgorzata Abramowicz. — Marian Kołodziej znalazł w chorobie wielką siłę, która płynęła ze sztuki i z tego, co w nim było, w wielkim artyście — powiedział Wojciech Bonisławski, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku, który zaprezentował nową publikację pt. „Marian Kołodziej. Magister Vitae”.
Ostatnim punktem konferencji była projekcja filmu pt. „Labirynt” Jasona Schmidta.
Marian Kołodziej
Były więzień KL Auschwitz (nr obozowy 432). Urodzony 6 grudnia 1921 r. w Raszkowie. Jako młody chłopak patriota włączył się w trakcie wojny w działalność ZWZ, przygotowując się jednocześnie do nielegalnego przekroczenia granicy. 14 maja 1940 r. aresztowany w Krakowie i osadzony w więzieniu Montelupich, następnie przeniesiony do więzienia w Tarnowie.
14 czerwca 1940 r. został przywieziony pierwszym transportem do KL Auschwitz. W obozie zatrudniony był w różnych komandach: Abbruchkommando, Kiesgrubekommando, Strassenkommando, Industriehof II-Bauhof. Z Wasserkommando schorowanego przeniesiono go do podobozu Blechhammer w Sławęcicach, gdzie potajemni kopiował dla ruchu oporu plany fabryk przemysłu zbrojeniowego. Za tę działalność został skazany na karę śmierci, ponownie przeniesiony do KL Auschwitz, i osadzony w bunkrze bloku nr 11. W obozie przetrwał do końca 1944 r., skąd w trakcie ewakuacji został przeniesiony do Gross Rosen, następnie do Buchenwaldu. W lutym 1945 r. został wywieziony do Mauthausen, gdzie został wyzwolony 6 maja 1945 r.
Po powrocie do Polski rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na wydziale malarstwa, którą ukończył w 1950 r. ze specjalizacją scenografii. Realizując się twórczo i zawodowo podjął pracę w teatrze „Wybrzeże” w Gdańsku w charakterze scenografa. Współpracował również z innymi teatrami w kraju i za granicą oraz przy realizacji filmów fabularnych. W swojej twórczości malarskiej jak scenograficznej nie wracał do przeżyć obozowych.
Dopiero prawie po pięćdziesięciu latach i po przebytej ciężkiej chorobie powrócił do dramatycznych, młodzieńczych lat spędzonych w obozach koncentracyjnych, tworząc cykl prac prezentowanych na wystawie „Klisze pamięci”. W ekspozycji po raz pierwszy przedstawionej publiczności w kwietniu 1995 r. w prezbiterium Kościoła św. Trójcy w Gdańsku, a następnie w 1996 r. w Essen w Niemczech, wykorzystał tematy rysunków z 1945 r. Od stycznia 1998 r. wspomnienia artysty zapisane w postaci artystycznej stanowią stałą ekspozycję umiejscowioną w dolnej kondygnacji Kościoła Centrum św. Maksymiliana Kolbe przy klasztorze ojców Franciszkanów w Harmężach koło Oświęcimia. Zmarł 13 października 2009 r. w Gdańsku.
