Haeftlings Krankenbau Auschwitz I - Block 20
Opis dokumentu
W zbiorach archiwalnych Muzeum przechowywana jest oryginalna Książka szpitala bloku 20. Wpisywano do niej więźniów-mężczyzn, którzy byli przyjmowani do bloku 20 na oddział zakaźny w obozie macierzystym Auschwitz I.
Dokument ten ma postać brulionu w szerokie linie, formatu 15x20 cm, oprawionego w ciemne okładki. Książka obejmuje 321 stron. Rubryki, do których wpisywano informacje dotyczące „pacjentów” bloku 20, wykonane są odręcznie. Każda strona jest podzielona na 9 następujących rubryk: data wpisu („Tag”), numer bieżący („Lf. Nr.” – Laufende Nummer), numer więźniarski („Hftl. Nr.” – Häftling Nummer), nazwisko i imię („Name u. Vorname” – Name und Vorname), data urodzenia („Geburtsdatum”), miejsce urodzenia („Geburtsort”), blok lub podobóz, z którego przyszedł („Block“), data odejcia z bloku 20 („Tag des Abg.“ – Tag des Abgang), data zgonu („Tag des Todes“), uwagi („Bemerkungen“).
Oprócz tych podstawowych danych pisarz wpisywał także obok nazwiska jego narodowość. Natomiast w „uwagach” zaznaczał znakiem „+” zgon więźnia. Dodatkowo każda rubryka więźnia wypisanego ze szpitala do obozu jest pokolorowana niebieską kredką,
zaś zmarłego lub uśmierconego została pokolorowana czerwoną kredką.
Większość wpisów w Książce bloku 20 dokonał więzień Stanisław Głowa (nr 4661), zatrudniony na stanowisku pisarza bloku 20. Pomagali mu: Roland Goryczko (nr 34717), ks. Stefan Szwajnoch (nr 62541) oraz Władysław Długocki (nr 45667).
Na oddziale zakaźnym przebywali chorzy z tyfusem plamistym, biegunką głodową, gruźlicą płuc, zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych, różą, czy też ogólnym osłabieniem. Los tych więźniów był różny. Wielu z nich w czasie licznych selekcji w szpitalnych salach, przeprowadzanych przez Lagerärzta zostało wybranych na śmierć. Uśmiercano ich w jednej sali na parterze bloku 20.
W różnych okresach czasu chorymi w bloku 20 zajmowali się m. in.: Stanisław Suliborski (nr 2876), Jan Pakowski (nr 8633), Romuald Sztaba (nr 10997), Stanisław Dziurski (nr 13484), Jan Nowak (nr 17380), Stanisław Kłodziński (nr 20019), Józef Mężyk (18858), Jerzy Reichmann (nr 10424), Władysław Fejkiel (nr 5647), Władysław Tondos (nr 18871), Henryk Suchnicki (nr 19456), Tadeusz Szymański (nr 11785).
Czas powstania
Książka szpitala bloku 20 jest prowadzona chronologicznie. Składa się z dwóch części. Na pierwszej stronie widnieją wpisy z datą: 18.09.1942. Ostatni więźniowie odnotowani w tej części książki zostali przyjęci w stan chorych w dniu 19.03.1943. Druga część obejmuje okres od 21.06.1942 do 27.10.1942 roku.
Historia zachowania dokumentu
Ocalała Książka szpitala bloku 20 została przekazana do Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu w dniu 10.06.1961 roku przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
Baza danych: „HKB 20”
W oparciu o oryginalną Książkę szpitala blok 20 w 1999 roku powstała baza danych „HKB 20”, licząca 5470 wpisów. Po zeskanowaniu dokumentu do poszczególnych rekordów dołączono skany odpowiednich stron, co pozwoliło na odczytanie słabo widocznych wpisów. Następnie każdy rekord został sprawdzony z oryginałem i naniesiono poprawki. Tak opracowana baza została włączona do Centralnego Rejestru Więźniów prowadzonego przez Repozytorium Cyfrowe Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Oprócz głównej Książki szpitala bloku 20, zachowało się pięć notatników, do których wpisywano informacje o „pacjentach” znajdujących się w poszczególnych salach bloku 20. Dokumenty te były prowadzone w różnych okresach funkcjonowania oddziału zakaźnego w obozie macierzystym Auschwitz I.
Bazy danych: „HKB 20 II”, „HKB 20 positive”, „HKB 20 stube 6”, „HKB 20 stube 8”, „HKB 20 zeszyt”
Na podstawie pięciu notatników z bloku 20 w 2000 roku Repozytorium Cyfrowe utworzyło pięć baz danych („HKB 20 II”, „HKB 20 positive”, „HKB 20 stube 6”, „HKB 20 stube 8”, „HKB 20 zeszyt”), które zawierają 7591 rekordów osobowych. Po sprawdzeniu wpisów z oryginałem i naniesieniu poprawek wyżej wymienione bazy danych zostały włączone do Centralnego Rejestru Więźniów prowadzonego przez Repozytorium Cyfrowe Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau
Opracowała Małgorzata J. Hałat
