Auschwitz I - szpital obozowy blok 28 sala 7
Książka ewidencyjna bloku 28 sala 7
Opis dokumentu
Książka ewidencyjna bloku 28 sala 7 jest książką szpitala obozowego, w której ewidencjonowano chorych więźniów-mężczyzn, przyjętych do sali 7 (zwanej salą Zugangów – czyli nowo przybyłych), mieszczącej się na parterze bloku 28 w obozie macierzystym Auschwitz I. Sztubą tą dysponowało ambulatorium, w którym lekarz-więzień, badał „kandydatów do szpitala obozowego” i ustalał, którzy z nich nadają się do leczenia szpitalnego, a którzy po otrzymaniu doraźnej, możliwej pomocy wrócą do pracy. Następnie lekarz ambulatoryjny przedstawiał zakwalifikowanych przez siebie chorych lekarzowi obozowemu SS (SS-Lagerarzt) do ewentualnego przyjęcia w stan chorych. Ostatecznie to on stawiał diagnozę i decydował o losie chorego. Tylko część więźniów była kierowana do obozowego szpitala. Przyprowadzano ich lub przynoszono do sali "Zugangów".
Początkowo "sztuba Zugangów" mieściła się w sali 7, znajdująca się naprzeciwko ambulatorium. Od wiosny 1941 roku była to ostatnia sztuba po lewej stronie korytarza, w której zmieniono numerację z 9 na 7.
Książkę ewidencyjną bloku 28 sala 7 wprowadził i kontynuował sztubowy Franciszek Sobkowiak (nr 15493), który lubił porządek na sali i z własnej inicjatywy założył zeszyt. Wpisywał w nim nazwiska chorych przebywających na sali 7. Odnotowywał także dokąd zostali oni przeniesieni i czerwonym lub niebieskim krzyżykiem zaznaczał zgony lub uśmiercanie więźniów fenolem.
Z wpisów w Książce bloku 28 sala 7, wynika, że większość chorych skierowanych do "sztuby" 7 zginęła wkrótce po przybyciu. Jeśli chory nie umarł, to po jednym lub kilku dniach był przenoszony do innej sali na piętro bloku 28 lub do innego bloku szpitalnego.
Książka ewidencyjna blok 28 sala 7 ma postać brulionu w szerokie linie, oprawionego w utwardzane okładki koloru fioletowego. Na wewnętrznej okładce widoczne są dwa wpisy: „Saal 7, Block 28” (Sala 7, blok 28), w prawym rogu „Arbeit macht frei”. Książka obejmuje 165 stron. Rubryki, do których wpisywano informacje dotyczące więźniów, wykonane są odręcznie. Każda strona jest podzielona na 5 następujących rubryk: numer bieżący („Lfd. Nr.” – Laufende Nummer), numer więźniarski („Häftl. Nr.” – Häftling Nummer), nazwisko i imię („Zu. u. Vorname” – Zuname und Vorname), choroba („Krankheit“), uwagi („Bemerkungen“). Oprócz tych podstawowych danych pisarz wpisywał także: datę przybycia do sali 7; miejsce, z którego więzień został skierowany, np.: numer bloku lub podobóz; narodowość więźnia; w rubryce „uwagi” np.: informacje o zgonie więźnia (fakt zgonu i datę) lub miejsce i datę przeniesienia więźnia ze sztuby 7. W przypadku przeniesienia więźnia lub śmierci, jego nazwisko zostało wykreślone z ewidencji. Zwykle te wszystkie informacje pisarz wpisywał atramentem, rzadziej ołówkiem. Niemniej wszelkiego rodzaju podkreślenia (np. daty), czy informacje o zgonie (np. „+”) są wykonane kredką (czerwoną lub niebieską).
Czas powstania
Książka jest prowadzona chronologicznie. Zachowany fragment dokumentu obejmuje okres od 31.07.1942 roku do 4.03.1943 roku. Na pierwszej stronie widnieje data: „1.08.1942”. W przypadku 11 więźniów odnotowanych na tej stronie nie ma daty przybycia. Należy jednak przypuszczać, że zostali oni przyjęci do szpitala w dniu poprzednim tj. 31.07.1942 roku. Wcześniejsze karty dokumentu jednak nie zachowały się. Ostatni więzień odnotowany w tej Książce został przyjęty w stan chorych w dniu 4.03.1943 roku.
Książka bloku 28 sala 7 zawiera 4527 wpisów, dotyczących 4386 więźniów-mężczyzn różnych narodowości, przywiezionych do obozu w okresie od 14.06.1940 roku do lutego 1943 roku. Niektórzy więźniowie odnotowani są wielokrotnie, np.: Antoni Halota – wpisany jest aż 8 razy, Adam Kuryłowicz – 6 razy, Marian Zbytniewski (nr 16410) – 4 razy, Kazimierz Dulęba (640) – 3 razy. Ta wielokrotność wpisów związana jest z funkcją jaką więzień pełnił w sali 7 lub ponownym przyjęciem więźnia w stan chorych.
Historia zachowania dokumentu
Podczas akcji zacierania śladów przez władze obozowe w styczniu 1945 roku, Książkę bloku 28 sala 7 ocalił Adam Kuryłowicz (nr 18487), który był pomocnikiem sztubowego w sali 7. W styczniu 1963 roku przekazał ją do Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu przez Ludwika Raperskiego. Dwie lub trzy początkowe części tej ewidencji przekazał na zewnątrz obozu Rudolf Diem, ale nie wiadomo co się z nimi stało.
Baza danych „Blok 28/7”
Prace nad całkowitą digitalizacją i opracowaniem Książki bloku 28 sala 7 rozpoczęto w 2004 roku. Najpierw dokument ten został zeskanowany. Kolejny etap pracy polegał na odczytaniu i wprowadzeniu do bazy wszystkich informacji w nim zawartych. W sumie baza posada 4527 rekordów. Poszczególne rekordy zostały połączone z materiałem ikonograficznym, co w wielu przypadkach pomogło w odcyfrowaniu słabo czytelnych wpisów. Następnym etapem była korekta poszczególnych wpisów i kwerenda w innych bazach danych oraz zespołach archiwalnych. Tak wnikliwa kwerenda w znacznym stopniu pozwoliła na uzupełnienie brakujących danych i w efekcie końcowym na odtworzenie pojedynczych losów więźniów oraz struktury narodowościowej, wiekowej, zawodowej więźniów skierowanych do bloku 28, sztuba 7. Każdorazowa korekta danych lub dodanie informacji w polu ujednoliconym zostało obszernie opisane w komentarzach. Opracowana baza „Blok 28/7” została włączona do Centralnego Rejestru Więźniów prowadzonego przez Repozytorium Cyfrowe Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
