Aktualności

1. Okres wyborczy sprzyja pewnym emocjom politycznym. Emocje te nie powinny rozwijać się na gruncie Miejsca Pamięci, jakim jest były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau.
2. Prezydent Miasta nie uczestniczył w podpisaniu III etapu Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego. Odrzucił tym samym potężną pomoc finansową, przygotowaną przez Radę Ministrów dla okolicy byłego obozu. Miał do tego pełne prawo, nikogo nie można zmusić do przyjmowania pieniędzy. Trafność tej decyzji pozostaje do oceny przez oświęcimskich wyborców.
3. Natychmiast po jej podjęciu, prezydent Miasta rozpoczął kampanię informacyjną, której podstawą stała się teza, wedle której to Muzeum wprowadziło w błąd premiera, bądź wręcz podmieniło dokumenty leżące przed podpisaniem na biurku Prezesa Rady Ministrów. Propagowanie takich sugestii ma – jak można się domyśleć – odwrócić uwagę opinii publicznej od przyczyn, które sprawiły, że rząd Rzeczypospolitej Polski uznał, że lepszym rozwiązaniem będzie przekazanie tego zadania Państwowemu Muzeum niż Panu Januszowi Marszałkowi.
4. Każdy niezależny obserwator wydarzeń rozgrywających się wokół tego wyjątkowego Miejsca Pamięci, jakim jest Auschwitz-Birkenau, ma w świadomości konflikty powstałe wokół dawnej spółki „Maja”, nadal trwające procesy dotyczące nieprawidłowości finansowych oraz wiele innych skandali, które wszystkie wiążą się z działalnością J. Marszałka wokół byłego KL Auschwitz.
5. Nie wydaje się, w związku z tym, czymś szczególnym, że w ramach tej edycji OSPR, to Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau otrzymało od rządu jedno z zadań, które w wersjach projektowych było proponowane przez miasto. Zadanie to polega na adaptacji dwóch budynków stojących w bezpośredniej bliskości zarówno dawnych inwestycji „Mai”, jak i byłego KL Auschwitz. Są to działki i budynki Skarbu Państwa i rząd ma prawo – dając pieniądze budżetowe – wybrać takiego wykonawcę zadania, którego wiarygodność jest wysoko oceniana nie tylko w Polsce, ale i na świecie.
6. Na przełomie czerwca i lipca prezydent Miasta dał ostatni dowód swojego specyficznego zrozumienia realiów tego Miejsca Pamięci. Skierował on do niezbędnych uzgodnień z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego nową wersję lokalnego planu zagospodarowania przestrzennego przygotowaną dla terenów Muzeum i strefy ochronnej (liczącej od 0 do 100 metrów wokół Muzeum). Pomimo iż plan ten dotyczył w olbrzymiej większości terenów muzealnych, nigdy żadna konsultacja tej wersji nie została z Muzeum przeprowadzona. Otóż w tym planie zawarte było całkowite zlikwidowanie wszelkiej działalności usługowej Muzeum, przez dekady wypracowanej wpierw przez byłych więźniów, następnie przez wielu ludzi dobrej woli, oddanych pamięci ofiar obozu. Plan ten zakładał zamknięcie w zasadzie wszystkich działań dochodowych Muzeum, które w 2006 roku tworzyły połowę naszego budżetu i tym samym zmniejszały obciążenia polskiego podatnika. Są to prace niezbędne dla obsługi odwiedzających oraz punkty sprzedaży literatury na temat II wojny światowej i byłego obozu. Jest rzeczą jasną, że wymusiłoby to gwałtowne i masowe zwolnienia pracowników oraz zaprzestanie wielu działań edukacyjnych i konserwatorskich. Znamiennym detalem jest, że w planie przedstawionym przez prezydenta cała ta działalność została zapisana wyłącznie na terenie dawnej spółki „Maja”.
7. Pytaniem pozostaje dziś, jaka przyszłość stoi przed inwestycjami objętymi OSPR. Przede wszystkim chodzi o rozwój Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej. Tuż po zapadnięciu decyzji na szczeblu rządowym dyrektor Muzeum spotkał się z rektorem i kanclerzem Szkoły i zapewnił ich o pełnym poparciu dla rozwoju tej jednostki. Dziś Muzeum pragnie z całą mocą publicznie powtórzyć to zapewnienie: Szkoła musi rozwijać się na tym terenie i jest to istotnym priorytetem zleceniobiorcy zadania, jakim jest Muzeum. Oczekujemy od Szkoły przedstawienia swojej koncepcji zapotrzebowań jeszcze przed przystąpieniem do tworzenia planów remontowo-budowlanych – tak, aby potrzeby szkoły zostały uwzględnione w tym miejscu. Realizacja najważniejszych zadań, ważnych dla przyszłości Szkoły, zostanie rozpoczęta, gdy tylko Szkoła sformułuje swoją wizję adaptacji obiektu. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau nie wyobraża sobie jakiegokolwiek rozwiązania, które stałoby w sprzeczności z potrzebami tak cennej instytucji, jak Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa.
8. Przykładem właściwej współpracy między Muzeum a samorządami jest teren Gminy wiejskiej. Udało się rozwiązać groźną sytuację dla projektowanej i tak bardzo potrzebnej drogi S1, dla budowy której już nic – poza stanowiskiem ekologów – nie stoi chyba na przeszkodzie. Udało się również ustalić wstępne zasady współpracy między Muzeum a Gminą przy realizacji parkingu przed Bramą Śmierci w Brzezince. Prace idą w kierunku takiego rozwiązania, które – zgodnie z projektem wójta, Pana Andrzeja Bibrzyckiego – będzie przyczyną zarówno dochodów dla instytucji gminnych, jak i nowych miejsc pracy. Zarazem odbędzie się to w taki sposób, który zlikwiduje potencjalne konflikty w ich zaraniu. Stosowna umowa powinna również zostać podpisana w październiku.
9. Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy obejmuje inne podmioty, m.in. beneficjentami stała się sama Szkoła, jak również Gmina wiejska i Powiat. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau wyraża głębokie przekonanie, że uda się wykonać zamierzone zadania z pożytkiem dla wszystkich instytucji, dla społeczności Ziemi Oświęcimskiej oraz dla osób odwiedzających Miejsce Pamięci. Wszak niezależnie od podmiotu wykonującego zadanie, sama treść zadania nie pozostała zmieniona. Muzeum wyraża również opinię, że w ewentualnym uzupełnieniu OSPR, które ma w planach MSWiA, mieszkańcy Miasta uzyskają fundusze na inne potrzebne inwestycje, których to funduszy w chwili obecnej nie zdecydował się podjąć prezydent Miasta. Jesteśmy przekonani, że zarówno dla Szkoły, jak i dla innych poważnych podmiotów nie istnieje żadne realne utrudnienie wynikające z istnienia Miejsca Pamięci. Dobra współpraca z samorządami Ziemi Oświęcimskiej, z wieloma stowarzyszeniami, szkołami czy też organizacjami utwierdza nas na stanowisku, że jest to możliwe i potrzebne. Muzeum, jako jeden z największych pracodawców Oświęcimia, jest dumne z wieloletniej już współpracy z tyloma ludźmi, z rosnącą grupą świetnych przewodników oprowadzających w kilkunastu językach, z coraz większą liczbą wolontariuszy, z lokalnymi firmami – każda z tych osób, fizycznych bądź prawnych, jest samoistnym świadectwem dobrego sąsiedztwa i głębokiego zrozumienia tragedii sprzed ponad 60 lat.

Patrz również Oświadczenie sekretarza Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej nt. planu zagospodarowania przestrzennego dla Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau i jego strefy ochronne