Dzieci romskie

Drugą najliczniejszą grupę dzieci i młodzieży stanowili Cyganie, którzy przez 17 miesięcy (luty 1943 – sierpień 1944), podobnie jak Żydzi z Terezina, również przebywali w specjalnym, obozie rodzinnym na terenie jednego z sektorów obozowych w Birkenau (BIIe). Wśród 11 tys. dzieci i młodocianych, które przeszły przez ten obóz, prawie 9,5 tysiąca nie miało 15 lat, a 378 przyszło tam na świat.

Przez krótki czas dzieci miały tam zagwarantowane pewne przywileje: mogły przebywać ze swoimi najbliższymi; otrzymywały też nieco lepsze wyżywienie. Latem 1943 r. na polecenie naczelnego lekarza SS tego obozu, dr. J. Mengele, urządzono sektorze BIIe tzw. ogródek dziecięcy Kindergarten, pełniący rolę żłobka i przedszkola zarazem, z placem zabaw wyposażonym w karuzelę, piaskownicę i huśtawki. Dzieci z Kindergarten były obiektem doświadczeń dr. Mengele.

„Uprzywilejowana” pozycja dzieci cygańskich nie trwała jednak długo. Katastrofalne warunki higieniczno-sanitarne doprowadziły do wybuchu epidemii tyfusu, świerzbu i innych chorób, które znacząco zwiększyły śmiertelność Cyganów, zwłaszcza dzieci. Dla części dzieci doświadczenia dr. Mengele kończyły się uśmierceniem zastrzykiem fenolu, po czym następowała sekcja zwłok, kończąca „eksperyment”. W maju 1944 r. przystąpiono do stopniowej likwidacji obozu rodzinnego, zakończonej 2 sierpnia śmiercią pozostałych ponad 3 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci w komorach gazowych w Birkenau.