Pierwsza prowizoryczna komora gazowa

Po podjęciu w 1941 roku decyzji o rozbudowie KL Auschwitz i utworzeniu drugiej części obozu, niemieckie władze okupacyjne zarządziły wysiedlenie polskiej ludności zamieszkującej wieś Brzezinka i okoliczne tereny. Rozebrano większość ich domostw, pozostawiając tylko te, które miały być wykorzystane do celów obozowych.

W związku z rozpoczęciem w Auschwitz realizacji akcji masowej zagłady Żydów w obozie macierzystym uruchomiono jedną komorę gazową a dwa budynki, znajdujące się na terenie KL Auschwitz II, zaadaptowane zostały przez władze obozowe w 1942 roku na komory gazowe.

Pierwsza z nich, tzw. Czerwony Domek została uruchomiona w marcu 1942 r. Miała ok. 90m2 powierzchni i podzielona była na dwie komory gazowe do których, przez otwory w bocznych ścianach, esesmani wrzucali cyklon B. Obok znajdowały się dwa baraki, gdzie ofiary rozbierały się przed śmiercią. Ciała zamordowanych początkowo zakopywano, a od września 1942 roku spalano na wolnym powietrzu.

W latach 1942-1943 esesmani zamordowali w tym budynku dziesiątki tysięcy Żydów – mężczyzn, kobiet i dzieci przywiezionych do KL Auschwitz z wielu krajów Europy. Ofiary przywieziono z Francji, Holandii, Belgii, Luksemburga, Niemiec, Czech, Słowacji, Norwegii, Jugosławii i z Polski.

11 czerwca 1942 roku, w odwet za próbę buntu i ucieczki z obozu, zabito tam także ponad trzystu Polaków, więźniów karnej kompanii. W „czerwonym domku” mordowano również Cyganów.

W 1943 roku uruchomiono w Birkenau nowy kompleks komór gazowych i krematoriów. W związku z tym esesmani zaprzestali uśmiercania w tym bunkrze, budynek i baraki zostały rozebrane, a teren zniwelowano, zacierając wszelkie ślady.