Arbeitseinsatz - wpomnienia

W biurze Arbeitseinsatz w Birkenau byłam zatrudniona od listopada 1942 roku. Pracę biurową organizował w tym czasie dochodzący z obozu macierzystego w Oświęcimiu więzień Jerzy Pozimski. Oprócz mnie pracowały tam więźniarki: Łucja Sobalak i jako kapo Gerda Radzuweit.

Po dwóch miesiącach przeniesiono nasze biuro z baraku Blockführerstube do baraku 16. (…) Wówczas do Arbeitseinsatz zostały przydzielone następne więźniarki: Helena Engel, Stefania Stiebler, Edith Friedmann, Vlasta Ruprichova, Elsa Frischmann, Paula Katz, Dana Ročnik, Stefa Močnik, Antonina Chrzczonowicz, Maria Horbaczewska, Ursula Rathe (pełniła po odejściu Radzuweit funkcję kapo). (…) Pracą biura zatrudnienia kierowali kolejno esesmani: Stiewitz, Elizabeth Hasse, Moll, Schulz, Emmerich i Perschel.

W biurze Arbeitseinsatz prowadzono kartoteki: nazwiskową (Namenkartei), zawodową (Berufskartei), numerową (Nummernkartei) oraz księgę zmarłych, w której w przypadku śmierci więźniarki na podstawie Listy zmarłych (Totenlisten) stawiano krzyżyk. (…)

Kartoteki sporządzano na podstawie Zuganglist. Ja prowadziłam kartotekę zawodową (Berufskartei). Kartoteka zawodowa służyła do organizowania komand. Często jednak tworzono komanda na podstawie zgłoszeń więźniów. Karty zmarłych więźniarek wyjmowano z kartoteki, lecz nie wiem co dalej z nimi robiono.

Wanda Marossanyi (nr 7524)

 Oddział Arbeitseinsatz w KL Auschwitz prowadził Kartoteki więźniów, które były sporządzane na podstawie list nowo przybyłych (Zugangslisten), otrzymanych z Politische Abteilung, list zmarłych otrzymanych ze szpitala obozowe i list przeniesień (Überstellungen). Kartoteki układane były według numerów oraz zawodów. (…)

            W lutym 1942 roku w grupie kartotekowej pracowali: Józef Gabis, Jerzy Brem, Jan Baraś. Rozliczenia z firmami prowadził Ernest Kowalski, a ja przydzielony byłem do sprawozdawczości. Kierownikiem naszego komanda był Jerzy Pozimski. W miarę rozrastania się obozu i coraz większych transportów do działu kartotekowego doszli: Józef Cyrankiewicz, Janusz Kuczbara, Władysław Nowakowski, Wincenty Konieczny. Wiosną 1943 roku do prowadzenia kartotek zatrudniono także więźniarki.

Paweł Ludwig (nr 23791)

W Arbeitseinsatz pracowałem w Birkenau od końca marca 1942 roku do 19.01.1945 roku tj. do ewakuacji obozu. Każdy więzień w naszym wydziale posiadał taką kartotekę. W razie zgonu więźnia lub przeniesienia do innego obozu na kartotekach nanoszono tylko odpowiednią notatkę i przechowywano w biurze.

            Przed samą ewakuacją wszystkie kartoteki i inne dokumenty zostały dostarczone do budynku Blockführerstube i częściowo palone przez SS.

Józef Mikusz (nr 7794)