Aktualności
„Polacy w KL Auschwitz”. Kolejny etap prac nad ekspozycją.
Nowa stała wystawa „Polacy w KL Auschwitz. Mieszkańcy ziemi oświęcimskiej w czasie II wojny światowej” powstaje na dwóch kondygnacjach bloku 15 na terenie byłego obozu Auschwitz I. Prowadzone obecnie prace dotyczą nie tylko konserwacji historycznego budynku oraz działań konstrukcyjnych. Rozpoczęło się już przygotowanie pierwszych elementów wystawienniczych. Wystawa powinna zostać ukończona w połowie przyszłego roku.
Projekt jest finansowany dzięki nadzwyczajnemu wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autorem nowej wystawy jest konsorcjum Adventure Sławomir Mazan, Jarema Szandar Sp. J., Koza Nostra Studio sp. z.o.o. oraz Biuro Usług Architektonicznych „Profil” sp. z o.o. Generalnym Wykonawcą nowej wystawy jest konsorcjum Budownictwo i Zarządzanie Tomasz Francuz sp. z o.o. oraz MTMA Sp. z o.o.
Ekspozycja będzie stanowić rozszerzenie wystawy głównej, w sposób szczególny skupiający się na losach Polaków w niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz. Przedstawi historię więźniów obozu rejestrowanych jako polityczni, ale także wszystkie inne kategorie osadzonych w nim obywateli polskich – w tym polskich Żydów, kierowanych do obozu Auschwitz na zagładę.
– W zakresie konserwatorskim przeprowadzono już między innymi działania związane z oczyszczeniem i dezynfekcją wszystkich powierzchni i elementów architektonicznych wnętrz, zabezpieczono oryginalne nawarstwienia malarskie, a także oczyszczono i zabezpieczono stolarkę okienną. Niezwykle ważne były zabiegi konserwatorskie zabezpieczające fundamenty budynku. Dodatkowo oczyszczono oraz zdezynfekowano elewację oraz pokrycie dachu – powiedział koordynujący prace nad wystawą Robert Płaczek.
W budynku zainstalowano specjalistyczne konstrukcji wzmacniające kondygnacje budynku oraz więźbę dachową. Zmodernizowano również system centralnego ogrzewania oraz inne instalacje potrzebne do prawidłowego i bezpiecznego użytkowania historycznego budynku.
Toczą się również prace związane z samą ekspozycją. – Powstają już pierwsze elementy architektoniczne nowej wystawy, które niedługo zostaną umieszczone we wnętrzach bloku. Przygotowywane są również kopie prac plastycznych, faksymile dokumentów, a także materiały dokumentalne – dodał Robert Płaczek.
„Punktem wyjścia dla projektowanej wystawy jest możliwość jej emocjonalnego przeżywania. Utrzymany został przewodni motyw aranżacji, zbudowanej z prostych form geometrycznych o zróżnicowanym zagęszczeniu. Wrażenie ograniczonej wolności, której w czasach funkcjonowania obozu nie doświadczano w ogóle, potęgowane jest poprzez nawiązanie w strukturze oraz identyfikacji wizualnej do poetyckiej wizji kolejnych kręgów piekła Dantego Alighieri” – napisali autorzy projektu.
Autorem scenariusza ekspozycji jest dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Muzeum Auschwitz.
– Wystawa mówić będzie o początkach wojny i okupacji niemieckiej w Polsce, zobrazuje skalę prześladowań i okrucieństwa, a także planowość dokonywanych przez niemiecką policję aresztowań. Omówione zostaną też mechanizmy deportacji polskich Żydów, kategorie polskich więźniów KL Auschwitz, przyczyny ich śmierci w obozie, a także temat wyzwolenia i budowania pamięci po wojnie – powiedział autor scenariusza.
– Druga część wystawy dotyczyć będzie zarówno historii Oświęcimia w czasie II wojny światowej – realiów okupacji, wysiedleń, aktywności firmy IG Farbenindustrie, a także niemieckich planów przebudowy miasta – jak i pomocy niesionej z narażeniem życia więźniom KL Auschwitz przez „Ludzi Dobrej Woli”, Polaków mieszkających w pobliżu tzw. strefy interesów obozu – obszaru 40 km kwadratowych izolujących teren obozowy od świata zewnętrznego. Całość zakończy wykaz ponad 1200 nazwisk osób pomagającym więźniom – dodał dr Piotr Setkiewicz.
Niemcy w latach 1940-1945 deportowali do obozu Auschwitz ok. 1,3 miliona osób, w tym ok. 450 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej: ok. 300 tysięcy Żydów, ok. 150 tys. Polaków oraz ok. 1400 Romów.
Na czas realizacji projektu na parterze bloku 21 odwiedzającym udostępniona została tymczasowa ekspozycja poświęcona losom Polaków w niemieckim obozie Auschwitz.
Wystawa ta składa się z kilku rozdziałów. Pierwszy z nich skupia się na historii pierwszego transportu Polaków do obozu Auschwitz 14 czerwca 1940 r. z Tarnowa. Więźniów pierwszego transportu pokazują m.in. odnalezione niedawno unikatowe zdjęcia ze zbiorów Marka Tomaszewskiego. Kolejne części opowiadają o różnych dużych akcjach deportacyjnych polskich obywateli: z Zamojszczyzny, gett Zagłębia Dąbrowskiego oraz getta w Litzmannstadt, czy powstańczej Warszawy.
O genezie obozu koncentracyjnego Auschwitz, przyczynach aresztowania i osadzania Polaków w obozie oraz planach rozbudowy Auschwitz jako głównego obozu dla więźniów z okupowanej przez Niemcy Polski mówi lekcja internetowa „Polacy w KL Auschwitz”.