Rozmiar czcionki:

MIEJSCE PAMIĘCI I MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU BYŁY NIEMIECKI NAZISTOWSKI
OBÓZ KONCENTRACYJNY I ZAGŁADY

Aktualności

84. rocznica deportacji pierwszych Polaków do KL Auschwitz – Narodowy Dzień Pamięci

14-06-2024

14 czerwca 1940 r. to data uznawana za początek funkcjonowania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Tego dnia Niemcy deportowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz grupę 728 Polaków. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Otrzymali oni numery od 31 do 758.

Obchody 84. rocznicy tego wydarzenia odbyły się pod Patronatem Honorowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Decyzją Sejmu RP 14 czerwca obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

 

W wydarzeniach upamiętniających rocznicę na terenie Miejsca Pamięci wzięło udział 13 Ocalałych z Auschwitz, a także przedstawiciele Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, władz państwowych i samorządowych, korpusu dyplomatycznego, kościołów i wspólnot religijnych, społeczności romskiej, instytucji państwowych, stowarzyszeń, oraz fundacji, delegacje organizatorów obchodów, wielu instytucji i organizacji społecznych oraz wszyscy pragnący uczcić pamięć ofiar niemieckich nazistów.

Dyrektor Muzeum Auschwitz, dr Piotr M. A. Cywiński odczytał list przesłany do uczestników obchodów przez Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hannę Wróblewską.

„Honorem, zadaniem i celem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu jest upamiętnienie i dokumentowanie zagłady i męczeństwa ofiar obozu” – napisała minister Hanna Wróblewska.

„Dziękuję kustoszowi Miejsca Pamięci, Państwowemu Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, jego dyrekcji oraz wszystkim pracownikom za nieprzerwaną pracę nad zachowaniem pamięci o tym miejscu. W tym dniu pragnę złożyć wyrazy najwyższej czci wszystkim więźniom Auschwitz oraz innych obozów koncentracyjnych i zagłady, członkom ich rodzin, którzy doświadczyli wraz z nimi cierpienia i poobozowej traumy. Wszystkim, którzy nie pozwolili i nie pozwalają zapomnieć o tej tragicznej karcie w dziejach historii, serdecznie dziękuję” – czytamy w liście.

Wicewojewoda Małopolski Ryszard Śmiałek odczytał list Wojewody Małopolskiego Krzysztofa Klęczara: „Szacunek do przeszłości nakazuje nam się dziś zatrzymać, nie chcemy bowiem przejść obojętnie wobec dramatu drugiej wojny światowej, która tak bardzo doświadczyła nasz naród. Nie chcemy zapomnieć o tym, co tak mocno odcisnęło piętno na naszych dziejach w minionym stuleciu. Dlatego tutaj dziś jesteśmy – by przypomnieć bolesne wydarzenia sprzed 84 lat” – napisał wojewoda.

Przed blokiem 11 zabrzmiał hymn narodowy, a pod Ścianą Śmierci na dziedzińcu bloku 11 uczestnicy obchodów złożyli wieńce i znicze, upamiętniając wszystkie ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.

14 czerwca wieńce złożono również pod tablicą poświęconą pierwszemu transportowi na budynku dawnego Polskiego Monopolu Tytoniowego, nieopodal terenu dzisiejszego Muzeum Auschwitz. To tam 14 czerwca 1940 r. esesmani umieścili więźniów na okres kwarantanny, a dziś mieści się tam Małopolska Uczelnia Państwowa im. rtm. Witolda Pileckiego.

Oficjalne obchody rozpoczęły się przed południem w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach, gdzie prezentowana jest wystawa prac autorstwa byłego więźnia pierwszego transportu nr 423 Mariana Kołodzieja „Klisze pamięci. Labirynty”. Odprawiono tam uroczystą mszę świętą, której przewodniczył biskup Roman Pindel, ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej.

W homilii zwrócił on uwagę na tragiczny los ludzi uwięzionych w Auschwitz: – Znajdowali się w ekstremalnie trudnych warunkach. Przywiezieni i zamknięci za drutami obozu, ogołoceni ze wszystkiego, co daje poczucie godności, nieużywający już imienia i nazwiska, ale traktowani jak numery, pozbawieni choćby najmniejszego zabezpieczenia, z głową ogoloną i w poniżającym stroju, wyczerpani katorżniczą pracą, stale głodni i niedożywieni, chorzy i bezsilni wobec panującego terroru, niemający nadziei na zmianę swojego statusu – mówił.

Duchowny podkreślił, iż „kolejni więźniowie w jakimś momencie stawali się jakby nieobecni, pozbawieni jakiejkolwiek chęci do życia”. – Niektórzy woleli skończyć ze sobą i rzucali się na druty. Inni próbowali desperacko ratować się za wszelką cenę. Jeszcze inni zdobywali się na heroizm, oddawali ostatni kęs chleba innemu albo swoje życie, by inny więzień mógł przeżyć dłużej choć chwilę. Nietrudno w takich warunkach o odrzucenie Boga i słowa (…): „po tym, co zobaczyłem w Auschwitz, dla mnie Bóg nie istnieje” – wskazał biskup.

Organizator obchodów rocznicowych:

• Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau

Współorganizatorzy

• Centrum św. Maksymiliana w Harmężach
• Małopolska Uczelnia Państwowa im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu

oraz

• Auschwitz Jewish Center Foundation
• Centrum Historii i Kultury Romów
• Diecezja Bielsko-Żywiecka
• Fundacja movart
• Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau
• Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
• Fundacja Pomnik Hospicjum Miastu Oświęcim
• Gmina Oświęcim
• Krakowska Fundacja Centrum Informacji, Spotkań, Dialogu, Wychowania i Modlitwy
w Oświęcimiu
• Miasto Oświęcim
• Miasto Tarnów
• Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu
• Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
• Muzeum Zamek w Oświęcimiu
• Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie
• Prowincja św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (Franciszkanów)
• Starostwo Powiatowe w Oświęcimiu
• Stowarzyszenie Auschwitz Memento
• Stowarzyszenie Romów w Polsce
• Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem
• Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych