Procesy esesmanów z załogi KL Auschwitz
Najwięcej spośród członków załogi SS w KL Auschwitz zostało osądzonych w Polsce. W latach 1946-1949 ekstradowano do Polski, głównie z amerykańskiej strefy okupacyjnej Niemiec, około 1000 podejrzanych o popełnienie zbrodni wojennych w KL Auschwitz. Akty oskarżenia przedstawiono 673 osobom, w tym 21 kobietom.
Proces warszawski komendanta Rudolfa Hossa.
Najbardziej znanym procesem był przewód sądowy, który toczył się przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie przeciwko pierwszemu komendantowi R. Hössowi. Zakończył się on wydaniem 2 kwietnia 1947 r. wyroku śmierci.
Proces krakowski załogi SS
Drugim ważnym procesem, jaki odbył się przed Najwyższym Trybunałem Narodowym na sesji wyjazdowej w Krakowie, był tzw. proces załogi KL Auschwitz. Aktem oskarżenia objęto 40 osób, z których 23 skazano na karę śmierci (w tym m.in. drugiego komendanta KL Auschwitz A. Liebehenschela, szefa wydziału politycznego M. Grabnera i kierowniczkę obozu kobiecego Marie Mandel), a 6 na karę dożywotniego więzienia.
Pozostałe procesy
W latach 1946-1953 miały miejsce pozostałe procesy, które odbyły się przed sądami Okręgowymi, Wojewódzkimi i Specjalnymi w Katowicach, Krakowie, Cieszynie, Gliwicach, Raciborzu, Sosnowcu i Wadowicach. W przypadku niższego personelu załogi KL Auschwitz najczęściej wymierzaną karą były 3 lata pozbawienia wolności (203 oskarżonych – 31,9% ogółu wyroków) oraz 4 lata pozbawienia wolności (111 przypadków – 17,5%), natomiast stosunkowo rzadko orzekano kary śmierci i dożywotniego więzienia (łącznie 41 przypadków – 6,1%).
Procesy esesmanów z Auschwitz poza Polską
Republika Federalna Niemiec
Krajem, poza Polską, gdzie odbyło się najwięcej procesów członków załogi KL Auschwitz była Republika Federalna Niemiec. Przełom w ściganiu zbrodniarzy nazistowskich przyniósł w tym kraju dopiero początek lat sześćdziesiątych.
Najbardziej znanymi procesami członków załogi KL Auschwitz były cztery procesy we Frankfurcie nad Menem, odbywające się w latach 1963-1976. Orzeczono w nich 6 wyroków dożywotniego więzienia (w tym m.in. dla Rapportführera O. Kaduka i oprawcy z wydziału politycznego W. Bogera), a pozostałych oskarżonych skazano na kary pozbawienia wolności od 3 do 14 lat. W charakterze świadków przesłuchano wielu byłych esesmanów z załogi KL Auschwitz, których ani wcześniej, ani później nie objęto w jakikolwiek sposób aktami oskarżenia.
Mimo znacznego zaangażowania niektórych prokuratur krajowych RFN, a zwłaszcza prokuratury w Ludwigsburgu, rezultaty ścigania i wymierzania kary esesmanom z KL Auschwitz przez wymiar sprawiedliwości RFN okazały się więcej niż skromne.
Austria
W Austrii w 1972 roku aktem oskarżenia objęto łącznie 4 byłych esesmanów z załogi KL Auschwitz, w tym 2 oficerów z Zarządu Budowlanego SS. We wszystkich przypadkach orzeczono wyroki uniewinniające.
Niemiecka Republika Demokratyczna
Najsłynniejszym procesem jaki odbył się w Niemieckiej Republice Demokratycznej (i jednocześnie jedynym) był proces lekarza SS Horsta Fischera w 1966 r., zakończony wydaniem wyroku śmierci. W Czechosłowacji na karę śmierci skazano jednego sanitariusza SS i jedną nadzorczynię SS.
Amerykańskie, brytyjskie i francuskie trybunały wojskowe
Esesmani z załogi KL Auschwitz byli także sądzeni w drugiej połowie lat czterdziestych przed amerykańskimi, brytyjskimi i francuskimi trybunałami wojskowymi w procesach załóg innych obozów koncentracyjnych.
W procesie załogi KL Bergen-Belsen w 1945 r. zostali skazani na karę śmierci komendant KL Auschwitz II J. Kramer, kierownik KL Auschwitz I, a następnie kierownik obozu kobiecego w KL Auschwitz II Franz Hössler oraz nadzorczynie SS: Irma Grese iElisabeth Volkenrath.
Z kolei w 1946 r. Brytyjczycy w procesie załogi KL Neuengamme skazali na karę śmierci 2 lekarzy z KL Auschwitz. Amerykański Trybunał Wojskowy skazał w 1945 r. na karę śmierci w procesie załogi KL Dachau kierownika KL Auschwitz III-Monowitz Vinzenza Schöttla oraz szefa krematoriów w Birkenau Ottona Molla.
Amerykanie ponadto wydali wyroki śmierci na obozowych lekarzy SS Helmutha Vettera i Friedricha Entressa (w procesie załogi KL Mauthausen) oraz kierownika obozu męskiego KL Auschwitz II-Birkenau Johanna Schwarzhubera (w procesie załogi FKL Ravensbrück).
W procesie załogi KL Natzweiler w 1946 r. skazano na karę śmierci przed Francuskim Trybunałem Wojskowym F. Hartjensteina, dowódcę batalionu wartowniczego SS i komendanta KL Auschwitz II-Birkenau oraz H. Schwarza, komendanta KL Auschwitz III-Monowitz.