Hierarchia dowodzenia

Niżej od komendanta w hierarchii służbowej stali kierownik obozu (SS-Schutzhaftlagerführer), podlegający mu podoficerowie raportowi (Rapportführer) oraz esesmani odpowiedzialni za nadzór nad poszczególnymi blokami więźniarskimi (Blockführer) i komandami więźniarskimi (Kommandoführer). W miarę rozbudowy kompleksu KL Auschwitz utworzono stanowiska kierowników poszczególnych odcinków obozowych w obozie w Birkenau, kierownika obozu w Monowicach i kierowników podobozów podporządkowanych KL Auschwitz III. Spośród nich najbardziej ponurą sławę zdobyli sobie m.in. kierownicy obozu macierzystego (KL Auschwitz I) SS-Haupsturmführerzy Karl Fritzsch i Hans Aumeier, zaś wśród Rapportführerów z obozu macierzystego SS-Hauptscharführer Gerhard Palitzsch i SS-Oberscharführer Oswald Kaduk.

Stosunek esesmanów do więźniów

Stosunek załogi obozu do więźniów został określony po raz pierwszy w instrukcji dla oddziałów wartowniczych SS z 1 października 1933 r., wydanej przez Theodora Eicke – ówczesnego komendanta KL Dachau, a od 1934 r. inspektora obozów koncentracyjnych i oddziałów wartowniczych SS. Podkreślono w niej konieczność surowego traktowania więźniów jako wrogów Rzeszy i narodu niemieckiego. Okazywanie wobec nich jakichkolwiek ludzkich odruchów było nie tylko zwalczane przez przełożonych, ale w samym środowisku esesmanów spotykało się z największą dezaprobatą jako „miękkość” i „brak charakteru”. Wyzbycie się wszelkich odruchów humanitaryzmu i poszanowania ludzkiej godności oraz lekceważenie norm moralnych i prawnych było rezultatem intensywnej wieloletniej indoktrynacji w duchu narodowego socjalizmu i kultywowania tradycji niemieckiego militaryzmu.