1940

• 27 kwietnia –  Po szeregu inspekcji różnych obiektów dowódca SS, Heinrich Himmler, wydaje rozkaz założenia w Oświęcimiu, noszącym wówczas nazwę Auschwitz, obozu koncentracyjnego na terenie byłych polskich koszar artyleryjskich.

• 14 czerwca – Władze niemieckie kierują do Auschwitz pierwszy transport więźniów politycznych – 728 Polaków, wśród nich niewielką grupę Żydów polskich. Dzień ten uznawany jest za początek funkcjonowania obozu. W sumie w latach 1940-1945 w obozie zostaje zarejestrowanych ok. 405 tys. więźniów, w tym 270 tys. mężczyzn.

•19 czerwca – Pierwsze wysiedlenia okolicznej ludności w celu pozbycia się świadków zbrodni, a także uniemożliwienia kontaktów z więźniami i utrudnienia im ucieczek. Następne wysiedlenia związane są z planami rozbudowy Auschwitz. Łącznie Niemcy wysiedlają z Oświęcimia i pobliskich wsi co najmniej 5 tys. Polaków. Ponadto deportują do pobliskich gett całą żydowską ludność Oświęcimia – ok. 7 tys. osób. Zostaje zniszczonych osiem wsi i rozebranych ponad sto budynków, znajdujących się na terenie miasta Oświęcim, w bezpośrednim sąsiedztwie obozu.

• 6 lipca – Ucieka pierwszy więzień, Tadeusz Wiejowski. Ogółem w całej historii obozu na ponad milion osób do niego deportowanych próbę ucieczki podejmuje kilkuset więźniów. Najwięcej wśród nich jest Polaków, Sowietów i Żydów. Ucieczka udaje się mniej niż 150 osobom. Większość pozostałych zostaje przez Niemców zastrzelona podczas próby ucieczki lub zatrzymana i zamordowana później.

• jesień – Polski ruch oporu przekazuje informacje na temat obozu polskiemu rządowi na emigracji w Londynie.

• 22 listopada – Pierwsza egzekucja przez rozstrzelanie. Stracono 40 Polaków.