Budowa obozu
Obóz, przeznaczony we wstępnych założeniach dla jeńców wojennych, miał być zbudowany głównie siłami samych jeńców. W tym celu w październiku 1941 r. przywieziono z obozu jenieckiego Neuhammer am Quais (obecnie Świętoszów) i prawdopodobnie z Lamsdorf (obecnie Łambinowice) 10 000 radzieckich jeńców wojennych. Umieszczono ich czasowo w 9 wydzielonych i odrębnie ogrodzonych blokach KL Auschwitz. W tym samym miesiącu zaczęto doprowadzać ich codziennie na teren wsi Brzezinka, gdzie rozpoczęto budowę obozu.
Budowę obozu poprzedziło wysiedlenie w kwietniu 1941 r. wszystkich zamieszkałych tę wieś Polaków, których domy zburzono. Brzezinka znalazła się w obrębie obozowej tzw. strefy interesów obozu (Interessengebiet) o powierzchni 40 km2, podlegającej administracji obozu. Podobny los jak mieszkańcy Brzezinki podzielili również mieszkańcy innych wsi, które znalazły się w obrębie tej strefy, a wcześniej mieszkańcy przedmieścia Oświęcimia Zasole, na obszarze którego powstał obóz Auschwitz.
Zimą z 1941 r. na 1942 r. i w ciągu 1942 r. na terenie Brzezinki zbudowano pierwszą z planowanych czterech części obozu (BI) dzielącą się na dwa sektory BIa i BIb. Wraz z dobudowanymi później kilkoma barakami na odcinku tym znajdowały się w końcowej fazie jego istnienia 62 baraki mieszkalne (30 murowanych i 32 drewniane), 10 baraków mieszczących umywalnie i ustępy, 2 kuchnie, 2 łaźnie i 2 magazyny. W 1942 r. rozpoczęto budowę drugiego odcinka budowlanego (BII), który ukończono pod koniec 1943 r. Odcinek ten dzielił się na 7 sektorów zabudowanych barakami drewnianymi. W sektorze BIIa mieściło się 16 baraków mieszkalnych oraz 3 baraki umywalnie i ustępy oraz kuchnię. W sektorach BII b, c, d, e znajdowało się po 32 baraki mieszkalne, 6 baraków mieszczących umywalnie i ustępy i 2 kuchnie. W sektorze BIIf znajdowało się 17 baraków mieszkalnych i 1 barak - łaźnia. W sektorze BIIg zbudowano 30 braków używanych głównie jako magazyny i 1 murowaną łaźnię (Sauna). W tym samym roku rozpoczęto budowę III. odcinka budowlanego (BIII), którą przerwano w 1944 r. w związku ze zbliżaniem się frontu. Budowy czwartego odcinka budowlanego już nie podjęto.
Poszczególne sektory (obozy), na które podzielone były odcinki budowlane, oddzielono ogrodzeniami z drutu kolczastego pod napięciem elektrycznym. Cały obóz otoczony był wieżami wartowniczymi. Oprócz tego w maju 1944 r. oddano do użytku trzytorową bocznicę kolejową i rampę wyładowczą.
Ogółem na terenie Brzezinki, na obszarze około 140 hektarów, zdążono wybudować około 300 baraków i budynków mieszkalnych, administracyjnych i gospodarczych, trzynaście kilometrów rowów odwadniających, szesnaście kilometrów ogrodzenia z drutu kolczastego, kilkanaście kilometrów dróg.
W 1942 r. w związku z powierzeniem komendantowi KL Auschwitz Rudolfowi Hössowi realizacji części akcji zagłady Żydów, obok powstającego obozu w Brzezince uruchomiono pierwsze 2 prowizoryczne komory gazowe zwane też bunkrami 1 i 2. Powstały one w wyniku adaptacji 2 domów wysiedlonych z Brzezinki Polaków. Pierwsza została uruchomiona w pierwszych miesiącach 1942 r. prawdopodobnie w marcu, a druga w połowie tegoż roku.
W połowie 1942 r. rozpoczęto budowę kompleksu 4 wielkich komór gazowych i krematoriów, w których wg wyliczeń niemieckich można było w ciągu roku uśmiercić i spalić 1 600 000 ludzi.