Aktualności
Ruiny komór gazowych w Birkenau zostaną zabezpieczone
Jak poinformował główny konserwator Muzeum Witold Smrek, wkrótce planuje się rozpoczęcie prac zabezpieczających ruiny komór gazowych i krematoriów II i III na terenie byłego KL Auschwitz II-Birkenau.
Umowa na przeprowadzenie wstępnych prac badawczych oraz kalkulację wartości prac została podpisana ze współpracującą z Muzeum Katedrą Architektury i Ochrony Budowli Zabytkowych z Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach. Program przedstawiony przez odpowiedzialnego za opracowanie dra Andrzeja Denekę został przyjęty przez prof. Bohdana Rymaszewskiego, przewodniczącego komisji konserwatorskiej Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.
Prace podzielono na trzy etapy. Pierwszy etap rozpocząłby się jeszcze w roku 2004 i obejmowałby inwentaryzację fotogrametryczną, przy pomocy której można ustalić rozmiary i położenie poszczególnych elementów ruin, co stanowiłoby podstawę do monitorowania stanu zachowania ruin i punkt odniesienia w trakcie dalszych prac. — Następnym krokiem w ramach pierwszego etapu będzie zbadanie materiałów, które występują na ruinach (beton, cegła, kamienie, ceramika) i zbadanie, które preparaty najlepiej nadawałyby się do zabezpieczenia tych elementów. Po tym nastąpi projektowanie wzmocnień oraz zabezpieczeń konstrukcyjnych i strukturalnych — powiedział Smrek.
Jeżeli prace zostaną odpowiednio wcześnie możliwe będzie jeszcze przeprowadzenie badań hydrogeologicznych mających na celu zbadanie wód gruntowych oraz zaprojektowanie odwodnienia wraz z udrożnieniem poniemieckiej sieci kanalizacyjnej komór gazowych i krematoriów.
Etapy II i III, zaplanowane na lata 2005-2006, obejmowałyby kontynuację badań materiałowych, wykonanie odwodnienia wnętrza ruin, wykonanie tzw. drenażu opaskowego (czyli położenia w odległości 1-2 m. od muru kładzie rur drenarskich, zabezpieczających przed dopływem wody do ruin) oraz wykonanie wzmocnień konstrukcyjnych i strukturalnych.
Celem prac jest głównie odcięcie dopływu wody do ruin oraz ich wzmocnienie, ewentualnie podparcie w miejscach zagrożonych. Na początku lat 90-tych zostały wzmocnione pozostałości ramy żelbetowej komory gazowej II, która zaczęła się przechylać i groziła runięciem. Nieco wcześniej wykonano wzmocnienia ścian komór rozbieralni, które także groziły zawaleniem.
Pozostałości komór gazowych IV i V nie będą na razie konserwowane, gdyż były to konstrukcje naziemne, z których pozostały jedynie posadzki.
Całość finansowanych przez Fundację Laudera kosztów wyniesie ok. 2,1 mln złotych. Najwięcej wydatków — ok. 1 mln zł — pochłonie wykonanie wzmocnień konstrukcyjnych oraz zabezpieczeń strukturalnych czyli poddania poszczególnych elementów działaniu specjalistycznych preparatów. — Będzie to zajęcie bardzo czasochłonne gdyż trzeba będzie w ten sposób zabezpieczyć każdą cegłę — powiedział Witold Smrek. Pierwszy etap prac będzie można zacząć po przekazaniu pierwszej transzy pieniędzy.
Komory gazowe w KL Auschwitz
W ramach „Ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej” niemieccy naziści utworzyli w KL Auschwitz w latach 1942-1944 w sumie dwie prowizoryczne komory gazowe oraz pięć stałych komór gazowych wraz z towarzyszącymi im krematoriami. Największe z nich mieściły się na terenie KL Auschwitz II-Birkenau.
Wszystkie komory gazowe i krematoria, z wyjątkiem pierwszej, utworzonej na terenie obozu macierzystego, zostały przez Niemców zniszczone pod koniec wojny. Przez lata w stosunkowo najlepszym stanie znajdowały się ruiny komory II i III, jednak upływ czasu sprawił, że coraz pilniejsza stała się potrzeba poddania ich pracom konserwatorskim.
Międzynarodowa konferencja konserwatorska „Chronić dla przyszłości”
Dokładnie rok temu, w dniach 23-25 czerwca 2003 r., z okazji oddania do użytku w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau warsztatów i pracowni konserwatorskich, odbyła się w Oświęcimiu międzynarodowa konferencja „Chronić dla przyszłości”.
Uczestnicy spotkania wysłuchali wówczas opinii specjalistów z kraju i zagranicy na temat zrealizowanych projektów jak również propozycji przyszłych działań. Wszyscy zgodni byli co do potrzeby zachowania pozostałości byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz.
W trakcie spotkania podkreślono m.in. konieczność jak najszybszego podjęcia działań związanych z zachowaniem ruin komór gazowych i krematoriów na terenie obozu Birkenau. Jednym z prelegentów był dr Andrzej Deneka, autor opracowania programu prac zabezpieczających ruiny komór gazowych i krematoriów na terenie Brzezinki, który wygłosił wówczas referat „Jak zachować ruiny komór gazowych i krematoriów”.
