Aktualności

„Przerwane dzieciństwo” Andrzeja Ociepki – nowa książka o losach dzieci deportowanych z powstańczej Warszawy do KL Auschwitz

„Przerwane dzieciństwo” Andrzeja Ociepki to najnowsza publikacja Muzeum Auschwitz. Autor, jeden z ponad 1400 małoletnich więźniów deportowanych do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz po wybuchu Powstania Warszawskiego, opisuje w niej swoje doświadczenia obejmujące okres od dzieciństwa spędzonego w przedwojennej Warszawie, przez dramatyczne wydarzenia Powstania, aż po uwięzienie w obozach Auschwitz i Mauthausen.

Zdaniem dr Wandy Witek-Malickiej z Centrum Badań Muzeum Auschwitz, która napisała wstęp do książki, choć doświadczenie autora można uznać do pewnego stopnia za typowe dla dzieci deportowanych do Auschwitz z Powstania Warszawskiego, to zapis jego wspomnień jest z pewnością nieszablonowy.

„Ich dużą zaletą jest to, że w przeciwieństwie do większości wydanych wspomnień obozowych, te ukazują perspektywę czasowo znacznie szerszą niż sam okres uwięzienia. Autor sięga pamięcią daleko do czasów przedwojennych, tworząc obraz widzianej oczami dziecka Warszawy – z ogrodem pomologicznym, sklepami z zabawkami i bombą reklamującą L.O.P.P. (autor wyjaśnia skrót jako: Ligę Ochrony Powietrznej Państwa, rzeczywista nazwa brzmiała: Liga Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej). Ukazuje, jak w życie rodziny raptownie wkracza wojna, niosąca ze sobą strach, zubożenie, konieczność zmiany codziennego funkcjonowania i rezygnacji ze starych przyzwyczajeń” – czytamy.

„Andrzej Ociepko konstruuje narrację, w której prowadzi czytelnika przez kolejne wojenne nieszczęścia, aż do ostatecznej tragedii, jaką jest uwięzienie w obozie koncentracyjnym. Jednak wbrew temu, czego można by się spodziewać, biorąc pod uwagę tematykę, tekst w żadnej mierze nie epatuje makabrą ani nie przytłacza czytelnika poczuciem beznadziei. Przeciwnie, Andrzej Ociepko relacjonuje koleje swojego losu w sposób zdystansowany, miejscami anegdotyczny lub nawet kpiarski” – podkreśliła Witek-Malicka.

– Ważnym elementem książki są także rysunki uznanego malarza i rzeźbiarza, Michała Slezkina, które artysta stworzył specjalnie na potrzeby tego wydania i które stanowią swoiste wprowadzenie do każdego z rozdziałów – powiedziała Jadwiga Pinderska-Lech, szefowa Wydawnictwa Muzeum.

– Wspomnienia te nie tylko dokumentują tragiczne losy dzieci w czasie wojny, lecz także skłaniają do refleksji nad mechanizmami dehumanizacji oraz znaczeniem pamięci o ofiarach. To wartościowa lektura, zarówno dla szerokiego grona czytelników, jak i dla historyków, socjologów czy pedagogów zajmujących się badaniem wojennych doświadczeń dzieci – dodała.

„Przerwane dzieciństwo” – obok „Dzieciństwa w pasiakach” Bogdana Bartnikowskiego, wydanego przez Muzeum w kilku wersjach językowych – jest jednym z nielicznych samodzielnych wydań wspomnień dzieci deportowanych z powstańczej Warszawy do KL Auschwitz. Tematyka ta, choć obecna w literaturze, zazwyczaj przybiera formę fragmentarycznych relacji zawartych w zbiorach wspomnień. Książka Andrzeja Ociepki jest więc istotnym uzupełnieniem, umożliwiającym pełniejsze poznanie losów najmłodszych ofiar nazistowskich obozów koncentracyjnych.

Książka „Przerwane dzieciństwo” dostępna jest w punktach sprzedaży na ternie Muzeum oraz w naszej księgarni internetowej. Publikację wydano przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.