Aktualności
„Pierwsze transporty Polaków do Auschwitz” – lekcja internetowa
„Pierwsze transporty Polaków do Auschwitz” to tytuł nowej lekcji internetowej dostępnej na stronie www.auschwitz.org. Opowiada ona o pierwszych tygodniach nowo tworzonego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz i o jego pierwszych więźniach – Polakach deportowanych z dystryktu krakowskiego i z rejencji katowickiej. Autorką lekcji jest Irena Strzelecka, wieloletni pracownik naukowy Muzeum. Lekcja opublikowana została w języku polskim, a we wrześniu dostępna będzie jej wersja angielska.
Materiał dostępny na stronie Muzeum przybliża historię transportów Polaków z dystryktu krakowskiego w Generalnym Gubernatorstwie: z więzień w Tarnowie (14 czerwca 1940 r.), Nowym Wiśniczu (20 czerwca 1940 r.) i Montelupich w Krakowie (18 lipca 1940 r.), oraz grupy 271 więźniów przywiezionych do obozu Auschwitz w czerwcu i na początku lipca 1940 r., z obozu przejściowego w Sosnowcu w rejencji katowickiej.
PRZEJDŹ DO LEKCJI
– KL Auschwitz powstał z myślą umieszczania i zabijania tam Polaków, którzy choćby w najmniejszy sposób przejawiali wolę sprzeciwu wobec okupacyjnych władz niemieckich – powiedział Andrzej Kacorzyk, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. – Nie wolno zapomnieć tej okrutnej i ponurej atmosfery, w jakiej doszło do powstania obozu: podbój kolejnych europejskich państw przez Niemcy, bezwzględny terror na okupowanych przez Niemcy i Związek Radziecki obszarach. Pierwsi więźniowie trafili do miejsca, z którego wyjście miało być tylko jedno: „przez komin krematorium” – dodał Kacorzyk.
Internauci poznają m.in. charakterystykę pierwszych transportów, procedurę przyjęcia do obozu, warunki kwarantanny i niewolniczej pracy. W lekcji opisane jest także proces formowania więźniarskiego ruchu oporu, a także dalsze losy niektórych więźniów. – Z upływem czasu, w miarę stale rosnącego stanu liczbowego obozu, więźniowie z pierwszych transportów ulegli rozproszeniu we wciąż powiększającej się społeczności obozowej. Wielu z nich po przeżyciu trudnego okresu kwarantanny i zdobyciu obozowego doświadczenia zaczęło pracować w różnych komandach wewnętrznych. Niektórzy, z uwagi na znajomość języka niemieckiego, zostali z konieczności zatrudnieni w biurach obozowych, m.in. w izbie pisarskiej, oddziale zatrudnienia i oddziale politycznym. Komanda te umożliwiały pracę pod dachem i dawały pewną szansę przeżycia obozu – czytamy w lekcji.
– Lekcja pozwala w ciekawy i wnikliwy sposób zapoznać się z historią pierwszych ofiar Auschwitz. Mam nadzieję, że wzbudzi u użytkowników refleksję nie tylko na temat przeżyć więźniów w pierwszych dniach ich pobytu w obozie, ale i przyczyni się do zastanowienia nad wymiarem moralnej, etycznej i historycznej winy autorów publikacji, w których Auschwitz określany jest jako „polski obóz” – podkreślił Kacorzyk.
Co najmniej 405 więźniów z pierwszych trzech transportów z dystryktu krakowskiego zginęło bądź jeszcze w Auschwitz, bądź w obozach położonych na terenie Niemiec, dokąd przenoszono zwłaszcza Polaków już od listopada 1940 r. Wielu z nich zginęło w trakcie ewakuacji z obozów położonych w głębi Trzeciej Rzeszy, m.in. w maju 1945 r. w wyniku zatopienia statków „Athen”, „Cap Arcona” i „Thielbeck”. Los około 250 więźniów pozostaje nieznany. Można tylko przypuszczać, iż nie doczekali wolności, gdyż ani oni, ani nikt z ich rodziny nie nawiązał kontaktu z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau.
