Aktualności
Pedagogika pamięci w Auschwitz
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w dniach 12-13 grudnia 2012 r. zorganizowało na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau drugie warsztaty dla przewodników i edukatorów z muzeów i miejsc pamięci z całej Polski.
Tegoroczne warsztaty przygotowane i przeprowadzone były głównie z myślą o pracy przewodnika w muzeum historycznym i jego roli w poznaniu i zrozumieniu miejsca pamięci oraz w edukacji o Holokauście i zbrodni ludobójstwa.
Uczestnicy poruszyli także inne istotne kwestie, ściśle związane z ich pracą, które dotyczyły m. in. zdefiniowania wielowymiarowości muzeów i miejsc pamięci oraz poziomów ich pojmowania, profesjonalizacji pracy przewodnika w warstwie wiedzy historycznej i umiejętności dydaktycznych, specyfiki poszczególnych muzeów martyrologii–autentycznych miejsc historycznych gdzie po dziś dzień obecne są relikty i pozostałości związane z Zagładą.
Najwięcej uwagi poświęcono kwestiom związanym ze specyfiką pracy przewodników pracujących w muzeach i miejscach pamięci. W dyskusji odwoływano się m.in. do opracowanych w ubiegłym roku wskazówek metodycznych mających na celu pogłębienie profesjonalizacji i efektywności przekazu historycznego a także narracji przewodnickiej podczas oprowadzania w muzeach i miejscach pamięci.
Uczestnicy warsztatów odwoływali się w dyskusjach do jednego z nurtów edukacji historycznej, odnoszącego się do traumatycznych doświadczeń II wojny światowej, jakim jest pedagogika pamięci. Najważniejszym jej celem – poza pokazaniem podstawowej wiedzy na temat danego miejsca historycznego – jest inicjowanie refleksji nad źródłami społecznego zła we współczesnym kontekście. Dzięki temu ludzie odwiedzający muzea mogą uczyć się z historii, a także rozwijać umiejętności dostrzegania we własnym otoczeniu takich zjawisk jak rasizm, antysemityzm i nietolerancja na tle religijnym czy etnicznym.
Głównym celem spotkania było wspólne opracowanie zasad i wskazówek dydaktycznych dotyczących odpowiedniego sposobu oprowadzania w muzeach i miejscach pamięci, które w przyszłości pomogą stworzyć dokument – punkt wyjścia do dalszej dyskusji na temat pedagogiki miejsc pamięci. Profesjonalne oprowadzanie po muzeum–miejscu pamięci ma służyć nie tylko popularyzacji wiedzy, lecz także sprzyjać budowaniu komunikacji zwiedzającego z miejscem historycznym rozumianej jako refleksja nad historią i teraźniejszością.
W efekcie wykładów, prac i wymiany poglądów powstał ogólny zarys ustaleń z dyskusji, w którym zawarto oczekiwania względem przewodników i ich pracy.
Pomysłodawcą i organizatorem warsztatów jest Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Po raz pierwszy zorganizowane zostały w grudniu 2010 r. Do współpracy zaproszono wszystkie polskie muzea, miejsca pamięci i ośrodki edukacyjne, związane z Zagładą i Holokaustem, a także Instytut Yad Vashem z Jerozolimy. Doroczne spotkania edukatorów muzealnych mają za zadanie podjęcie debaty na temat pedagogiki pamięci oraz jej praktycznego zastosowania w pracy przewodnickiej. W rozumieniu pedagogiki pamięci, praca edukacyjna w ośrodkach upamiętniających ofiary zbrodni nazistowskich to przede wszystkim proces poznawczo-refleksyjny, który łączy sferę emocjonalną związaną z poznawaniem przeszłości w autentycznym miejscu historycznym ze stawianiem pytań ważnych z punktu widzenia wspierania kultury demokratycznej.
Zdaniem inicjatorów aktywne upamiętnianie i wiedza o przeszłości mogą pełnić ważną funkcję społeczno-wychowawczą, wpływać na budowanie świadomości historycznej młodego pokolenia oraz sprzyjać jego zaangażowaniu w dyskusję o przeszłości i współczesnych problemach.
