Aktualności
Malarka zagłady — nowa wystawa czasowa w Muzeum
Ekspozycja pt. „Malarka zagłady. Wystawa prac Haliny Ołomuckiej ze zbiorów Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu” jest kolejną z cyklu przedstawiającego twórczość wojenną i powojenną więźniów KL Auschwitz. Tym razem prezentowane są prace wybitnej malarki, żydowskiego pochodzenia, Haliny Ołomuckiej.
Przed wywiezieniem do obozów przebywała w getcie warszawskim, później w kilku obozach koncentracyjnych m.in. KL Auschwitz (nr obozowy 48652). Wyzwolona została 2 maja 1945 roku w okolicy Meklemburgii. Po wojnie osiadła w Warszawie, a następnie w Łodzi, gdzie studiowała malarstwo w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych u profesora Władysława Strzemińskiego. Od 1957 roku zamieszkała w Paryżu, gdzie realizowała się twórczo, od 1972 roku na stałe zamieszkała w Izraelu.
Artystka, wykonała setki prac będących relacją wydarzeń, jakich była naocznym świadkiem i sama doświadczyła w getcie i obozach koncentracyjnych. Prezentowała je na całym świecie w znaczących galeriach i muzeach.
Na przygotowanej wystawie pokazane jest 71 prac z zakresu grafiki i malarstwa powstałych w getcie warszawskim oraz w okresie powojennym. Artystka przedstawia na nich obrazy z życia getta („Bunkier”, „Kobiety w getcie”, „Umschlagplatz”), obozów koncentracyjnych („Pierwsze kroki w obozie”, „Głód”, „Zupa”, „Na drutach”, „W świetle ogni z krematorium”) oraz wyzwolenie i powrót do normalnego życia („Wyzwolenie”, „Przeżyła”, „Powrót do życia”).
Ekspozycja jest prezentowana w salach wystaw czasowych Państwowego Muzeum Auschwitz - Birkenau (blok 12) w terminie od 05.05.2004 do 30.09.2004 roku, od poniedziałku do piątku w godzinach od 10.00 do 16.00. Organizatorem wystawy jest Państwowe Muzeum Auschwitz – Birkenau, Dział Wystawienniczy, koncepcja i scenariusz wystawy Robert Płaczek.
Halina Ołomucka (z domu Olszewska) urodziła się w 1921 roku w Warszawie. Od wczesnego dzieciństwa wykazywała duże uzdolnienia plastyczne, które w miarę upływu czasu stały się główną pasją jej życia. Matka troszczyła się o to, żeby nie zabrakło jej kredek i papieru. W wieku 18 lat wraz z matką, siostrami i bratem została zamknięta w getcie warszawskim. Malowanie obrazów z beztroskiego dzieciństwa pozwalało Halinie oderwać się od koszmaru warszawskiego getta; niekończących się prób znalezienia czegoś do jedzenia i pewnej kryjówki przed Niemcami, spokojnego miejsca, gdzie można by usiąść i rysować. Dzięki pracy w tzw. komandzie zewnętrznym udało się jej nielegalnie wynieść poza mury getta kilka swoich rysunków. Ocalałe, odebrała po wojnie od przyjaciela rodziny.
W maju 1943 roku, po powstaniu w getcie warszawskim, wraz z tysiącami innych, Halina z matką, dwiema siostrami i bratem, została zapędzona na Umschlagplatz, skąd wywożono Żydów do obozów śmierci. Zaraz po przybyciu do obozu na Majdanku matka Haliny uśmiercona została w komorze gazowej. Tydzień później przed podobną śmiercią uratował Halinę przypadek. Z Majdanka została przewieziona 8 lipca 1943 roku do Auschwitz, gdzie otrzymała numer obozowy 48652.
Na przekór wszystkim obozowym okolicznościom Halina Ołomucka dalej malowała głód, ból, rozpacz, szaleństwo i nadzieję. Przy życiu trzymało ją pragnienie: „Chcę żyć, być wolną! Malować znaczyło żyć, żyć znaczyło malować”. Kobiety więźniarki, prosiły: „Jeśli przeżyjesz, nie zapomnij, rysuj nas, dzięki twoim rysunkom świat dowie się, co się zdarzyło”. Halina nigdy o tym nie zapomniała.
Rysunki wykonane w obozie kobiecym w Birkenau, pozostały w ukryciu aż do końca wojny. Halina wraz z tysiącami innych więźniarek w styczniu 1945 roku została wyprowadzona z obozu w marszu śmierci. Osadzona w Ravensbrück, a potem w Neustadt-Glewe, wyzwolona została 2 maja 1945 roku na terenie Meklemburgii. Po wojnie powróciła do Warszawy, w której nie znalazła ani swojego domu, ani nikogo z bliskich. Była sama. Wyjechała do Łodzi, gdzie otrzymała schronienie i pracę. W latach 1945–1950 studiowała malarstwo w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. Jednym z jej profesorów był malarz i teoretyk sztuki, twórca unizmu, Władysław Strzemiński. W latach studiów Halina tworzyła pejzaże i prace przedstawiające grozę czasu wojny. Głęboki smutek, żałoba wpisane są w obrazy ruin Warszawy. W 1945 roku wyszła za mąż za Bolesława Ołomuckiego, architekta, który w latach 1945–1951 studiował w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi i Politechnice Warszawskiej.
W 1951 roku urodziła córkę, Mirosławę – Miriam. W 1957 roku wyjechała z rodziną do Paryża, gdzie uczyła rysunku dzieci i dorosłych. Wystawiała swoje prace w licznych galeriach i salonach artystycznych. Podróżowała po Europie. W 1968 roku po raz pierwszy odwiedziła Izrael. Olśniewające światło, idealny błękit nieba, zapachy, powietrze, ludzie, mowa, wszystko to zachwyciło Halinę. Cztery lata później zdecydowała się, by osiąść na stałe w Izraelu. Mieszka w Ashkelonie.
