Rozmiar czcionki:

MIEJSCE PAMIĘCI I MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU BYŁY NIEMIECKI NAZISTOWSKI
OBÓZ KONCENTRACYJNY I ZAGŁADY

Aktualności

„Łączy nas wspólny cel” – polsko-czeskie seminarium dla nauczycieli i edukatorów

Adelina Hetnar-Michaldo, MCEAH
09-10-2015

4 października w Terezinie zakończyła się druga część seminarium dla polskich i czeskich edukatorów poświęcone historii getta Theresienstadt. Zostało ono przygotowane wspólnie przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Muzeum Auschwitz oraz Miejsce Pamięci Terezin. W seminarium udział wzięło 29 nauczycieli i edukatorów z Polski i Czech zajmujących się w ramach pracy zawodowej lub swoich zainteresowań historią byłego obozu Auschwitz, Holokaustu i II wojny światowej.

 

Podczas pobytu w Terezinie nauczyciele wzięli udział  w studyjnym zwiedzaniu terenów byłego getta oraz tzw. Małej Twierdzy, będącej w czasie wojny więzieniem gestapo oraz miejscem egzekucji. Do najważniejszych miejsc, z którymi zapoznali się uczestnicy seminarium należą m.in.: dawne baraki mieszkalne, dom modlitwy w Koszarach Magdeburskich, Kolumbarium z pomieszczeniem przedpogrzebowym oraz Muzeum Getta. Edukatorzy uczestniczyli także w wykładach, warsztatach oraz projekcjach filmowych.

Istotną częścią programu była wspólna praca uczestników służąca wymianie doświadczeń w nauczaniu o Holokauście poprzez przygotowanie zajęć warsztatowych opierających się na wcześniej prowadzonych przez nauczycieli projektach. Praca nad warsztatami była także przyczynkiem do dyskusji nad różnymi sposobami aktywnego i nowatorskiego nauczania młodzieży o historii II wojny światowej w szkołach gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych oraz o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

– Seminaria te są bardzo ważne z wielu powodów: nauczyciele mogą pogłębić swoją wiedzę na temat wielu aspektów historii Zagłady, dodatkowo odwiedzając Miejsce Pamięci, mogą poczuć jego atmosferę, zbliżyć się do jego historii i ludzi z nim związanych. Ale chciałbym podkreślić także jedną szczególną zaletę tych „mieszanych” seminariów. Nauczyciele mają możliwość spotkania kolegów ze swojego kraju i z zagranicy, porozmawiania z nimi, wymienienia się pomysłami edukacyjnymi oraz zawarcia nowych przyjaźni. Wszystko to ma ogromne znaczenie dla ich życia osobistego i zawodowego – podkreślił Jiří Kleker, odpowiedzialny za koordynację projektu ze strony Miejsca Pamięci Terezin.

Miasto Terezin od listopada 1941 r. służyło jako miejsce koncentracji Żydów z Protektoratu Czech i Moraw, terenów III Rzeszy, Holandii, Danii, Słowacji oraz Węgier. Z getta Theresienstadt do Auschwitz trafiło przeszło 88 tys. osób. Z miejscem tym związana jest historia obozu familijnego dla Żydów z Terezina, który powstał we wrześniu 1943 r. na odcinku BIIb obozu Auschwitz II-Birkenau.

Familienlager Theresienstadt (z niem. obóz rodzinny Terezin)

Obóz w Birkenau (odcinek BIIb), przeznaczony dla Żydów z getta w Terezinie, utworzony przypuszczalnie dla celów propagandowych. Wysyłana z niego przez więźniów ocenzurowana korespondencja o narzuconej treści miała wprowadzić w błąd krewnych pozostających w getcie Theresienstadt co do celu deportacji. Ogółem spośród ok. 46 tys. deportowanych stamtąd do Auschwitz osób esesmani zarejestrowali w obozie ok. 18 tys. osób.

Pierwsze dwa transporty, liczące 5 tys. osób, przybyły we wrześniu 1943 r., kolejne dwa skierowane w grudniu podniosły stan obozu do ponad 9 tys. Deportowanych umieszczono w obozie całymi rodzinami, jednak osobno zakwaterowano mężczyzn, a osobno kobiety z dziećmi. Wszelkie inne aspekty bytowania były identyczne jak w pozostałych obozach: głód, bicie, ciężka praca i ograniczony dostęp do wody.

Po pierwszej selekcji w tym obozie w marcu 1944 r. esesmani zamordowali w komorach gazowych 3791 mężczyzn, kobiet i dzieci. Dalsze transporty z Terezina spowodowały jednak ponowny wzrost liczby więźniów obozu z 3,6 tys. do ponad 10 tys. Obóz został ostatecznie zlikwidowany w lipcu 1944 r., kiedy po kolejnej selekcji ok. 3 tys. mężczyzn i kobiet wysłano do innych obozów, a pozostałych 7 tys. zabito w komorach gazowych. W opróżnionych w ten sposób barakach umieszczono więźniarki, głównie Polki wywiezione do Auschwitz po upadku Powstania Warszawskiego.