Aktualności
Koncert dla pamięci
25 kwietnia w sali koncertowej oświęcimskiej szkoły muzycznej wystąpiła orkiestra kameralna Ensemble Voix Étouffées z Francji. Jest to część europejskiej trasy koncertowej zespołu, który od wielu lat działa na rzecz upamiętnienia twórczości kompozytorów prześladowanych przez reżim nazistowski. Koncertu wysłuchało ponad 200 osób, w tym była więźniarka Auschwitz grająca w kobiecej orkiestrze obozowej Helena Niwińska.
Twórczość kompozytorów, którzy w latach 1933-1945 byli prześladowani przez nazistowskie Niemcy, to temat, który w dyskursie o europejskim dziedzictwie kulturowym jest przeważnie nieobecny. Zmienić to próbują dwie francuskie organizacje: Académie Lyrique i Forum Voix Étouffées. Honorowym prezesem FVE jest prof. Alfred Grosser, a jego patronem jest wybitny pianista Paul Badura-Skoda.
Razem z zespołem międzynarodowych ekspertów zachęcają oni profesjonalnych muzyków i studentów akademii muzycznych do poszerzania swoich programów koncertowych właśnie o dzieła ludzi, których Trzecia Rzesza próbowała uciszyć na zawsze. Projekty FVE to także seminaria i wykłady ukazujące historyczny kontekst prześladowań artystów w nazistowskich Niemczech. Przy Forum działa kameralna orkiestra Ensemble Voix Étouffées, kierowana przez dyrygenta Amaury du Closel.
Rok temu kilka organizacji z Francji, Niemiec, Austrii, Polski, Rumunii i Czech postanowiło wspólnie zorganizować europejską trasę koncertową. Miała ona upamiętniać wydarzenia tzw. Nocy kryształowej z listopada 1938 r., która była punktem zwrotnym w niemieckiej polityce antysemickiej. Na trasie orkiestry nie mogło zabraknąć obozu Auschwitz-Birkenau, który jest symbolem Holokaustu, i w którym więziono i zamordowano wielu muzyków i kompozytorów.
W programie koncertu znalazły się kompozycje Hannsa Eislera i Ernsta Tocha, którzy po dojściu Hitlera do władzy wyemigrowali z nazistowskich Niemiec. Wykonane zostaną również utwory pochodzącego z Polski Szymona Laksa i Niemca Alfreda Tokayera. Obaj zostali aresztowani we Francji. Najpierw byli przetrzymywani w obozach dla internowanych. Szymon Laks w lipcu 1942 r. został deportowany do Auschwitz. W Birkenau został dyrygentem obozowej orkiestry. W październiku 1944 r. został przewieziony do obozu w Dachau, gdzie doczekał wyzwolenia przez armię amerykańską. Po wojnie wrócił do Paryża, a swoje przeżycia spisał m.in. w książce Gry Oświęcimskie. Alfred Tokayer trafił do obozu przejściowego Drancy i wraz z rodzicami został wysłany do ośrodka zagłady w Sobiborze. Został zamordowany w komorze gazowej.
Na wspólny projekt FVE, Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau i Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. Karola Szymanowskiego w Oświęcimiu składał się nie tylko koncert. To także warsztaty dla młodych uczniów oświęcimskiej szkoły muzycznej oraz sesja edukacyjna w Międzynarodowym Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, podczas której wykład o muzyce w obozach koncentracyjnych wygłosił muzykolog, prof. Philippe Olivier.
Zobacz też relację wideo z pobytu orkestry kameralnej w Miejscu Pamięci
Program koncertu:
1. Hanns Eisler (1898-1962): Septet nr 2 “Cyrk”
2. Szymon Laks (1901-1983): Osiem popularnych pieśni żydowskich
3. Alfred Tokayer (1900-1943): Dzień mojego dzieciństwa (na zespół kameralny)
4. Ernst Toch (1884-1964): Suita taneczna op. 30
Występ francuskiej orkiestry poprzedził recital uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. Karola Szymanowskiego w Oświęcimiu.
Projekt w Oświęcimiu jest częścią programu Unii Europejskiej „Europa dla obywateli”.
