Aktualności
Historyczny pamiętnik trafił do Muzeum
Pamiętnik wykonany przez więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych: Auschwitz, Dachau i Mauthausen-Gusen, trafił do zbiorów Miejsca Pamięci Auschwitz. W unikalnym, kilkunastostronicowym notatniku znajdują się rysunki przedstawiające sceny obozowe oraz wiersze. Pamiątkę ofiarowała Muzeum mieszkająca w Kalifornii Eleanor Hensel, żona porucznika armii USA Clifforda Hensela, który uczestniczył w wyzwalaniu nazistowskich obozów w Niemczech.
„W dowód wdzięczności za pomoc Polakom” – czytamy na pierwszej stronie pamiętnika, który polscy więźniowie wyzwoleni w Mauthausen przekazali Cliffordowi Henselowi. Po wojnie powrócił on do Ameryki i zabrał ze sobą ten niecodzienny prezent. Przez wiele lat nie chciał wracać do tragicznych historii, których był świadkiem w czasie wojny. Po jego śmierci w 2008 r. jego żona Eleanor po raz pierwszy sięgnęła do pamiętnika. Teraz postanowiła przekazać go Miejscu Pamięci Auschwitz.
— Uważam, że to najlepsze muzeum na świecie dla tego typu zbiorów — mówi Eleanor Hensel. — Istnieje jeszcze jeden powód, właściwie główny, dla którego zdecydowałam się przekazać ten pamiętnik. Otóż jest on bezpośrednio związany z Polakami i dotyczy ich losów. Amerykańskie muzea nie byłyby w stanie w odpowiedni sposób opowiedzieć tragicznych losów tych ludzi. To pamiętnik polskich więźniów i uważam, że powinien powrócić do Polski, aby stać się częścią historii — podkreśla Eleanor Hensel.
— Biorąc pod uwagę powojenne losy pamiętnika i sposób w jaki trafił on do nas po prawie 70 latach, jesteśmy tym bardziej wdzięczni ofiarodawcom za jego przekazanie do naszych zbiorów. W szczególności dlatego, że Miejsce Pamięci Auschwitz to dziś nie tylko Muzeum ale także ośrodek edukacji — podkreśla Elżbieta Cajzer, kierownik działu zbiorów Muzeum Auschwitz.
Pamiętnik zawiera pięć wierszy autorstwa Włodzimierza Wnuka, Konstantego Ćwierka i Grzegorza Timofiejewa oraz dziewięć rysunków wykonanych przez Stefana Ślusarczyka. Na jednej z kart widnieje również nazwisko Gracjana Guzinskiego, autora muzyki do wiersza Konstantego Ćwierka „Hymn Guzenowców II”.
— Ze względu na swoją wartość nie tylko artystyczną ale przede wszystkim historyczną jest to dla nas dar niezwykle cenny – zaznacza Elżbieta Cajzer. — W związku z tym, że obiekt wykonano z delikatnego materiału, jakim jest papier, został on już przekazany do naszych pracowni konserwatorskich, gdzie specjaliści ocenią stan zachowania oraz przygotują plan jego ewentualnej konserwacji. Później będzie on czasowo eksponowany obok innych przedmiotów artystycznych związanych z tragiczną historią Auschwitz — mówi Cajzer.
Autorzy pamiętnika
Stefan Ślusarczyk
Urodzony w 1908 r. w Bęczkowicach, aresztowany 9.08.1942 w Radomiu, skierowany do KL Auschwitz dnia 9 października 1942 r. przez Sipo z Radomia otrzymał obozowy numer 67243. W dniu 13 kwietnia 1943 r. przeniesiony został do KL Mauthausen-Gusen (numer w Mauthausen: 43183, numer w Gusen: 13451).
Grzegorz Timofiejew
Urodzony w 1908 r. w Łodzi. Aresztowany i deportowany do Auschwitz 8 kwietnia 1943 r. gdzie dostał numer obozowy 112866. W dniu 14 kwietnia 1943 r. przeniesiony został do KL Mauthausen-Gusen (numery: 44949 oraz 13984).
Guzinski Grazian (Gracjan)
Urodzony w 1907 r. w Poznaniu, z zawodu muzyk. Aresztowany 20 kwietnia 1940 r. przez Stapo w Poznaniu, skierowany do Dachau a następnie 6 czerwca 1940 r. przeniesiony do KL Mauthausen-Gusen (nr obozowe 3683 oraz 43266).
Konstanty Ćwierk
Urodzony w 1895 r. w Sosnowcu. Urzędnik. Więzień KL Dachau i KL Mauthausen-Gusen (nr obozowy 45374). Zmarł 20 sierpnia 1944 r. w Gusen.