Sterbeurkunde

Opis dokumentu

Akty zgonów zmarłych dotyczą więźniów i więźniarek zarejestrowanych w KL Auschwitz-Birkenau. Były wystawiane przez obozowy Urząd Stanu Cywilnego na podstawie Ksiąg zgonów, ale nie zawierają przyczyny śmierci. Wysyłano je po śmierci więźnia do jego rodziny.

            Dokumenty te sporządzano na formularzach G1 lub G2, formatu A-4. Zawierają następujące informacje o zmarłym więźniu lub więźniarce: imię i nazwisko, zawód, wyznanie, miejsce zamieszkania, datę, godzinę i miejsce zgonu, datę i miejsce urodzenia, imię ojca i matki i ich miejsca zamieszkania, nazwisko współmałżonka, datę wystawienia dokumentu i podpis kierownika obozowego Urzędu Stanu Cywilnego – SS-Oberscharführera Waltera Quakernacka.

            Akty zgonów były pisane na maszynie do pisania lub ręcznie przez więźniów zatrudnionych w referacie zgonów obozowego Urzędu Stanu Cywilnego, w którym pracowało kilku więźniów, m. in.: Alojzy Kleta (nr 3366), Kleofas Krupka (nr 7727), Roman Taul (nr 1108), Hugon Kopa (numeru nie ustalono). W późniejszym okresie, w związku z napływającymi licznymi transportami więźniów z całej Europy, dołączono do nich kilkanaście Żydówek, pochodzących z różnych krajów.

Czas powstania

Akty zgonów sporządzano dopiero od 1941 roku. Wcześniej po śmierci więźnia rodzina otrzymywała z KL Auschwitz jedynie poświadczenie zgonu (Todesbescheinigung), podpisane przez lekarza obozowego lub wyciąg z Księgi zgonów (Mitteilung über Sterbefall), który był przesyłany władzom meldunkowym w miejscu zamieszkania zmarłego więźnia. Akty zgonów przechowywane w Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau pochodzą z lat 1941-1944.

Historia zachowania dokumentu

Archiwum Państwowego Muzeum posiada kolekcję 417 aktów zgonów. Są to zarówno oryginały jak i kopie, które zostały po wojnie przekazane do Muzeum przez rodziny więźniów, którzy zginęli w KL Auschwitz-Birkenau. Dokumentują one śmierć 368 mężczyzn i 49 kobiet.

Baza danych: „Sturk”

Na podstawie zachowanych Aktów zgonów w ??? roku została utworzona baza danych „Sturk”. Znajduje się w niej 417 rekordów osobowych dotyczących więźniarek i więźniów, które włączono do Centralnego Rejestru Więźniów prowadzonego przez Repozytorium Cyfrowe Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Opracowała Małgorzata J. Hałat